ανέκδοτα από την Τσολόχαινα

Ένα από τα μεγαλύτερα χωριά πολύ κοντά στην Αργυρούπολη ήταν η Τσολόχαινα (ή Τσολόσαινα ή Σολόχανα και Σολόχαινα). Έχουμε αναρτήσει ένα αρκετά μεγάλο άρθρο για το χωριό το οποίο θα βρείτε εδώ

Τα δύο ανέκδοτα που ακολουθούν είναι από την Ποντιακή Ηχώ, έτος 1982, τεύχος 3

Τσολόχαινα ή Τσολόσαινα Αργυρούπολης

➤ ένα από τα μεγαλύτερα χωριά πολύ κοντά στην Αργυρούπολη ήταν η Τσολόχαινα (ή Σολόχανα και Σολόχαινα)
➤ στο άρθρο που ακολουθεί κατά τον συγγραφέα οι Ρωμαίικες οικογένειες ήταν 150 συν 20-30 Τούρκικες, κατά τον Κανδηλάπτη 180 Ρωμαίικες και 20 Τούρκικες
➤ γίνεται αναφορά στα 3 κάστρα του χωριού τα οποία δεν τα εντοπίσαμε. Τα κάστρα αυτά τα αναφέρει και ο Κανδηλάπτης στο βιβλίο του "γεωγραφικόν και ιστορικόν λεξικόν"
➤ είναι ένα μεγάλο άρθρο το οποίο συγγράφουν πέντε Τσολοχαινίτες. Μακάρι να υπήρχαν παρόμοια άρθρα για όλα τα χωριά του Πόντου
➤ το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 1450 μέτρων και το σημερινό του όνομα είναι Bahcelik.

[πρώτη δημοσίευση Βεβρουάριος 2016]

φώτο από το δίκτυο (GE Panoramio)

Ποντιακή Ηχώ, 1982, τ. 3

 

οι εικόνες της Χαρίκλειας, του Κώστα Χρυσού

πρώτη δημοσίευση 24.5.2015 

Ότι είμαστε "διαβαστεροί" το καταλάβατε. Έχουμε μια συμπαθητική βιβλιοθήκη την οποία συμπληρώνουμε με ότι νέο κυκλοφορεί. Με την ευκαιρία αυτή, τα εύσημα πάνε στον εκδοτικό οίκο Αφοί Κυριακίδη της Θεσσαλονίκης. Είναι άξιοι συγχαρητηρίων για την επιμονή τους να εκδίδουν τα βιβλία της πατρίδας, νέα και επανεκδόσεις. Οφείλουμε όλοι μας να τους στηρίξουμε καθώς επίσης και αντίστοιχους εκδοτικούς οίκους όπως ο Ινφογνώμων. Αυτή την φορά θα αναφερθούμε σε ένα νέο βιβλίο, αρκετά ογκώδες :

•    Κώστας Χρυσός, οι εικόνες της Χαρίκλειας - εκδόσεις Όστρια, έκδοση του 2014, 470 σελ.

Εμείς προσωπικά δεν το διαβάσαμε ακόμη, το διάβασε όμως η σύζυγος η οποία μας κάνει ένα μικρό σχολιασμό :
"Οι εικόνες της Χαρίκλειας είναι ένα μυθιστόρημα-αληθινή ιστορία. Ξεκινάς το διάβασμα και θέλεις να συνεχίσεις και να το τελειώσεις μέσα σε μια νύχτα. Ζωντανοί οι ήρωες που πολλές φορές ταυτίζεσαι μαζί τους. Θα’ θελα να το ξαναδιαβάσω σιγά-σιγά και ήρεμα. Νιώθω πως έχασα κομμάτια της ζωής των που δεν τα έζησα. Η μικρή Χαρίκλεια, μια ΜΕΓΑΛΗ ΗΡΩΪΔΑ όχι για μια στιγμή, για μια ζωή, για 10 ζωές. Αφοσιωμένη στο πατρικό της με αγάπη, ψυχική δύναμη, ακούραστη. Αργότερα με τα ίδια χαρίσματα στην δικιά της οικογένεια. Νιώθεις πως θα μπορούσε να τα βάλει με ένα Τούρκικο στρατό για να σώσει παιδί και αδελφή που μπορεί να σήμαιναν όλο το χωριό της, όλους του Πόντιους. Είναι τόσο ζωντανή η περιγραφή που συμμετέχεις και συ στα δρώμενα. Διαβάζοντας τις εικόνες της Χαρίκλειας ακόμα κι’ αν δεν έχεις διαβάσει κάτι άλλο σε σχέση με την ιστορία μας, είσαι σίγουρος πως αυτό που έγινε εκεί ήταν γενοκτονία. "ΣΚΟΤΩΣΑΝ ΟΙ ΚΗΦΗΝΕΣ ΤΙΣ ΕΡΓΑΤΡΙΕΣ ΜΕΛΙΣΣΕΣ" όπως αναφέρεται στον πρόλογο ο πρόξενος Σμύρνης Χόρτον.  Θα ήθελα σε μια σελίδα να σας περιγράψω όλο το βιβλίο. Δεν γίνεται …, διαβάστε το…"

από το δίκτυο :
• βιβλιοπαρουσίαση "Οι Εικόνες της Χαρίκλειας"
Η μοίρα της Χαρίκλειας σφραγίστηκε προτού γεννηθεί, όταν η μάνα της την αρραβώνιασε με τον Γιάννη. Τα παιδιά μεγαλώνουνε φίλοι, και αγαπιόνται. Έρχεται πόλεμος, και ο πατέρας της την πιέζει να πάρει τον Κωσταντή, εύπορος και ικανός να την σώσει από τις φρικαλεότητες. Τι θα κάνει; Οι τρομακτικές και αδυσώπητες περιστάσεις και διώξεις της γενοκτονίας αιματοκυλούν και διαχωρίζουνε κόσμο. Ποιος θα επιβιώσει, και ποιος θα κερδίσει το ύπουλο παιχνίδι της ζωής; Ποιος θα ξανασμίξει; Ποιανού ιδανικά και αγάπη θα παραμένει άθικτη στα καταστροφικά δεινά της μεγάλες Ποντιακής Γενοκτονίας;

• από το Pontos-news :
Τις εικόνες των αγίων που είχε κρύψει σε ένα τενεκεδένιο κουτί, τυλιγμένες σε πετσέτες, πάνω από το φούρνο του σπιτιού της, κρατούσε σε περίοπτη θέση στην καρδιά της η Πόντια κυρα-Χαρίκλεια και με προσμονή περίμενε να τις ξαναπάρει στα χέρια της.
Τις κρατούσε στη μνήμη της ακόμα κι όταν κρυβόταν για δύο χρόνια σε σπηλιές, στα βουνά πάνω από τη Σαμψούντα, κυνηγημένη από τους Νεότουρκους εθνικιστές. Ήθελε πάση θυσία να πάρει κοντά της αυτές τις εικόνες: της Παναγιάς Βρεφοκρατούσας, των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και του Αγίου Γεωργίου.
Ο άντρας της Χαρίκλειας, ο Γιάννης Χατζηγεωργιάδης, με τον οποίο είχε αποκτήσει ένα μωρό, είχε αναγκαστεί να φύγει για τη Ρωσία λίγο νωρίτερα, στις αρχές της δεκαετίας του 1910, κυνηγημένος κι αυτός από τους Νεότουρκους. 
η συνέχεια εδώ

το θέμα μας θύμισε την δική μας γιαγιά που από την Φάτσα, την πατρίδα, έφερε μόνο αυτό

Σεμέν #1 - Σεμέν & Καρακιόλ - περιοχή Γιαλαγλί

➤ άρθρο του Λάζαρου Αμανατίδη (Κατερίνη) που δημοσιεύθηκε στην Ποντιακή Εστία του 1950, τεύχος 10
➤ στην 2η σελίδα δίνει μια πολύ ωραία περιγραφή του βουνού Καρακιόλ, ύψος 3.100 μέτρα
➤ δείτε την πτήση μας με την Air Pontus από τα Κοτύωρα έως το Τσάμπασι, Σεμέν και Καρακιόλ εδώ  

[πρώτη δημοσίευση Σεπτέμβριος 2015]

ανέκδοτο (πολιτικό...)

ο Λ. Ιασoνίδης, είναι γνωστό ότι ήταν από την Πουλαντζάκη...

ΠΦ

Σάββα Π. Ιωακειμίδη "συμβολή εις την γενικήν ιστορίαν του Πόντου"

Air Pontus #9 : ο δρόμος Τσεβιζλούκ - Λαραχανή - Κρώμνη

μια από τις πρώτες μας πτήσεις με την Air Pontus

αναρτήθηκε στις 5.9.2015 

➤ ο πλέον χρησιμοποιούμενος δρόμος για τα Κέτζια για την Κρώμνη

➤ ο "δροσερός" (λόγω υψομέτρου μέχρι 2.400 μέτρα) ήταν από τα χάνια του Γοργόρογλη - Καρακαπάν

➤ διάρκεια video : 5 λεπτά 

 

➤ διαβάστε τις σχετικές αναρτήσεις (περιγραφή) μας :
τα Κέτζια για την Κρώμνη - μέρος 1ο
τα Κέτζια για την Κρώμνη - μέρος 2ο
οι στράτες επικοινωνίας της Κρώμνης με Τσεβιζλούκ

παροιμίες - γνωμικά από την μάνα...

➤ μάνα λέγαμε την εκ μητρός γιαγιά μου...

➤ όλοι οι Πόντιοι της πρώτης γενιάς, είχαν μια ευχέρεια στις παροιμίες και στα γνωμικά. Για κάθε πράμα, γεγονός της ζωής, για ζώντες και τεθνεώτες, για τα ζωντανά τους, είχαν την κατάλληλη παροιμία

➤ να μερικές που θυμάμαι τις έλεγε η μάνα, η Σαμψούντια γιαγιά μου από το χωριό Κογιουμτζάντων, κοντά στην Γαράτουσλα, στα ριζά του Αγιού τεπέ.

➤ "θα καπνίζετε ασο μάτι(ε)α΄μ"
"εκάπνιξαν τ΄ομμάτα ΄τ = ο καπνός ο ερεθίζων τους οφθαλμούς προκαλεί δάκρυα, όθεν μεταφορικά δι ΄άνθρωπον δακρύοντα εξ επιθυμίας να ίδη προσφιλές πρόσωπον". - Αυτήν την φράση την έλεγε στα εγγόνια της, σε μας, όταν θα μετακομίζαμε για μόνιμη εγκατάσταση στην Αθήνα, το 1964.

➤ "και το χώμα πολλά έν, αλλά το φίδ ζυείζ ζυείζ και τρώει"
Και το χώμα πολύ είναι αλλά το φίδι το ζυγίζει και το τρώει.
Την παροιμία αυτή την έλεγε την περίοδο της κατοχής στα παιδιά της. Παντού επικρατούσε πείνα και δυστυχία λόγω κατοχής (περίοδος 1941-44). Βέβαια η ίδια γνώρισε την πείνα πολύ πιο νωρίς, στα βουνά του Δυτικού Πόντου, μαζί με όλο τον Ελληνικό πληθυσμό της περιφέρειας Σαμψούντας-Πάφρας. Ήταν η περίοδος της ένοπλης αντίστασης στους Τούρκους (1916-24).

➤ "παιδί ας έν και ασά τσαμούρα ας έν"
Ας είναι να έχει κάποιος παιδί κι’ας είναι και από λάσπη - αυτή η παροιμία αναφερόταν για το πόσο πολύτιμο είναι να έχει κάποιο ζευγάρι παιδιά.

➤ "περεκεσκέκια μη μιλάς" μη μιλάς άσκοπα, μη λες ανοησίες

➤ "σολούχ κι πέρτς" αναπνοή δεν παίρνεις

➤ "τ' ανθρωπί το πετσί κι φορίεται και το κρέας κι φαϊεται"

➤ ο πατέρας της έλεγε : "...την ημέρα που δουλεύουμε πάει στο κράτος (φόροι), μόνο ότι δουλεύουμε τη νύχτα είναι για μάς" - φυσικά μιλούσε για τον Πόντο, δεν γύρισε ποτέ από τα αμελέ ταμπουρού...

3 ανέκδοτα

1. στείλτε τον σο μοναστήρ - ΠΦ, 1936, τ 2

2. σιτσάκ, σιτσάκ ! - ΠΦ, 1936, τ. 7-8

3. ο γουλέας, ο Γοργόρτς - ΠΦ, 1937, τ. 17-18 

Air Pontus #7.2 : Μούζενα Χαλδίας

2η - επικαιροποιημένη πτήση

➤ Μούζενα : Μια από τις περιφέρειες της Χαλδίας που υπαγόταν στην επαρχία της Άρδασας (Τορούλ). Βρισκόταν πέρα από τον Κάνι ποταμό μεταξύ των χωριών Δεμιρτζίκιοϊς, Σταυρίου, Μανδρίων επί ενός ποταμίου που συμβάλλει στο ποτάμιο της Κρώμνης. Αποτελείτο από 10 ορεινά χωριά : Κυρίως Μούζενα (Πας) - Τσιμερά - Ωραιόκαστρο (Χάτς) - Αγ. Φωκάς - Σίσια - Παλλαδάντων - Αγρίδ' - Λωρία - Μασούρα και Χάραβα (Κινέη). Στο κέντρο αυτών των χωριών υπήρχε η Μονή του Αγ. Γεωργίου του Ζαντού ή Λερμούχου με 15 καλόγραιες. Την εποπτεία της Μονής είχε το χωριό Αγρίδ' που απέχει από την Αργυρούπολη περί τα 20 χιλ.
 ➤ από σχόλιο του αλησμόνητου Διαμαντή Λαζαρίδη και την σελίδα Η Μούζενα του Πόντου

[πρώτη δημοσίευση Σεπτέμβριος 2015]

Air Pontus #7.1 : Μούζενα Χαλδίας

Μούζενα : Μια από τις περιφέρειες της Χαλδίας που υπαγόταν στην επαρχία της Άρδασας (Τορούλ). Βρισκόταν πέρα από τον Κάνι ποταμό μεταξύ των χωριών Δεμιρτζίκιοϊς, Σταυρίου, Μανδρίων επί ενός ποταμίου που συμβάλλει στο ποτάμιο της Κρώμνης. Αποτελείτο από 10 ορεινά χωριά : Κυρίως Μούζενα (Πας) - Τσιμερά - Ωραιόκαστρο (Χάτς) - Αγ. Φωκάς - Σίσια - Παλλαδάντων - Αγρίδ' - Λωρία - Μασούρα και Χάραβα (Κινέη). Στο κέντρο αυτών των χωριών υπήρχε η Μονή του Αγ. Γεωργίου του Ζαντού ή Λερμούχου με 15 Καλόγραιες. Την εποπτεία της Μονής είχε το χωριό Αγρίδ' που απέχει από την Αργυρούπολη περί τα 20 χιλ.

πρώτη δημοσίευση Αύγουστος 2015

σχόλιο Διαμαντή Λαζαρίδη στην σελίδα της Μούζενας

Χάτς ή Ωραιόκαστρο Χαλδίας

➤ παλιά ανάρτηση (4.4.2015) με λίγες τροποποιήσεις...

➤ από την Ποντιακή Εστία, έτος 1957, τεύχος 94-95

 

"οι ρίζες μας" των Κωνσταντινιδαίων ... - #2

➤ ξεκινάμε τις αναρτήσεις μας από το σημαντικό βιβλίο με τον παραπάνω τίτλο που έγραψαν οι Αρχοντούλα και Νίκος Κωνσταντινίδης - εισαγωγικό μας σημείωμα εδώ
➤ η ανάρτηση αυτή αφορά τον χάρτη της Αργυρούπολης που βρίσκεται στις σελίδες 60-61 του βιβλίου
➤ οι συγγραφείς είχαν την καλοσύνη και μου τον έστειλαν με e-mail σε πλήρη ανάλυση - 2034 x 1413 pixels
➤ είναι ο πλέον αναλυτικός χάρτης της περιοχής ο οποίος προέκυψε απ' ότι μου είπαν οι συγγραφείς από την προσπάθεια ετών του πολιτικού μηχανικού Νικόλαου Αφεντουλίδη, σας ευχαριστώ όλους
➤ ο χάρτης είναι στην διάθεση όλων σας για να βρείτε τα χωριά των προγόνων σας και κυρίως, να τα επισκεφθείτε, να πάρετε χώμα από τους τάφους των πολλών για να το αποθέσετε στους τάφους των λίγων, εδώ στην Ελλάδα...

➤ δικός μας χάρτης εδώ

"οι ρίζες μας" των Κωνσταντινιδαίων ... - #1

➤ πατέρας και θυγατέρα έγραψαν ένα άριστο βιβλίο. σε κερδίζει από την πρώτη στιγμή με το τεράστιο σχήμα του που θυμίζει λεύκωμα. άψογη εκτύπωση, χαρτί, σελιδοποίηση, φωτογραφίες. τεράστιο, 390 σελίδες. υλικό : από μια πρώτη και γρήγορη ματιά είναι πολύ καλό, ειδικά για τους Κιμισχαναλίδες δεν πρέπει να λείπει από το σπιτικό τους. το παραλάβαμε σήμερα. κοστίζει 20 € + ταχυδρομικά και το προτείνουμε ανεπιφύλακτα. θα επανέλθουμε με αναρτήσεις
➤ είναι ιδιωτική έκδοση και μάλλον πρέπει να επικοινωνήσετε με τους ίδιους. έχουν σελίδα στο fb

➤ το βιβλίο έχει ένα χάρτη της περιοχής Αργυρούπολης ο οποίος δυστυχώς είναι τυπωμένος σε δυο σελίδες και έτσι "χάνετε" πολύτιμη πληροφορία στην ραφή του βιβλίου. εάν οι συγγραφείς τον έχουν σε ψηφιακή μορφή, πράγμα πολύ πιθανό, τους παρακαλώ να μου τον στείλουν με e-mail

 

[πρώτη δημοσίευση 30.8.2017]

αυτά βλέπει...

αυτά βλέπει ο μογγόλος και γίνεται τούρκος...

 

Air Pontus #3 : Όφης ή Όφις ή Αρχαία Οφία

➤ πρώτη δημοσίευση Φεβρουάριος 2015

 

Οφιουντιακά σημειώματα. Η Χωλού

Περιοχή Όφ ή Όφι.
Η σημερινή ανάρτηση αφορά το χωριό Χωλού το οποίο μάλλον είναι αυτό που στον χάρτη μας εμφανίζεται ως Κοτλού.

ΠΕ, 1958, τ.106-108

Air Pontus #5 : η στράτα του Γοργόρογλη & η στράτα της Κρώμνης - Λαραχανής (1η έκδοση)

➤ η Air Pontus μας ταξιδεύει στις στράτες που συνδέουν το Τσεβιζλούκ με την Χαλδία
➤ ανεβαίνουμε από την στράτα του Γοργόρογλη ή του Καρά-Καπάν και κατεβαίνουμε από την μεταγενέστερη (~1905) Κρώμνη - Άε Ζαχαρέας - Λαραχανή - Τσεβιζλούκ
➤ η εγγραφή είναι η παλαιά, χαμηλής ποιότητας μέθοδος και όχι η direct που πρόσφατα εφαρμόσαμε. Μάλλον πρέπει να ξανακάνουμε το video ... >>> έγινε η 2η έκδοση : εδώ
➤ τα άρθρα για τις στράτες
    • οι στράτες επικοινωνίας #1 εδώ
    • οι στράτες επικοινωνίας #2 εδώ

[πρώτη δημοσίευση Μάρτιος 2015]

βιβλίο για τον καπετάνιο του Δ. Πόντου Αιμίλιο Καδίογλου...

[πρώτη δημοσίευση 27.9.2017]

➤ ακόμη ένα βιβλίο από τον Θεοφάνη Μαλκίδη
➤ τίτλος του βιβλίου "το αντάρτικο σωτηρίας στον Πόντο και ο οπλαρχηγός Αιμίλιος Χατζηγεωργίου - Καδίογλου"
➤ είναι έκδοση του Ποντιακού συλλόγου Πτολεμαϊδος και έχει 170 σελίδες

συνοπτικά :
➤ για τον Καδίογλου περίμενα να διαβάσω, για την ζωή, την δράση του στο βουνό …αμ δε…, διάβασα γενικά πράματα, για τον Τοπάλ Οσμάν, αποσπάσματα από τα βιβλία του Ψαθά, του Ιωάννη Παπαδόπουλου κλπ.…

έχασα τον καιρό μου…

➤ κατά τον Θ. Μαλκίδη ο Καδίογλου πήρε μέρος στο απόσπασμα του Βασίλ Ουστά (σελίδα 95) και έδωσε μάχη μαζί του στην Τάβλα (ανάρτηση μας εδώ και  εδώ ). Εμείς δεν το διαβάσαμε αυτό, μήπως ο Μαλκίδης έχει το αυθεντικό ημερολόγιο του Βασίλ Ουστά και δεν μας το λέει ;

➤ basta...