οι δύο εξορίες των Ρωμιών των Κοτυώρων

➤ άρθρο από την συλλογή του Πόλυ Χάϊτα. Αφορά το ημερολόγιο της Παρθένας Χιονίδου. Είναι πολύ πιθανό να είναι από το σόϊ του συγχωρεμένου καθηγητή της ιατρικής Κωνσταντίνου Χιονίδη - βλέπε αναρτήσεις μας εδώ
➤ πρώτη δημοσίευση 5.11.2015

ΠΗ, 1982, τ. 2

Air Pontus # 15.1 : το σεφκιέτ του θανάτου της Τρίπολης - 1916

πρώτη δημοσίευση στις 16.5.2016 

➤ λόγω των ημερών είπαμε να ετοιμάσουμε μια μεγάλη ανάρτηση (αξίζει να διαβασθεί!!!) που να αφορά τις εκτοπίσεις, δηλ. τις εξορίες - λευκές πορείες, κοντολογίς τα σεφκιέτ του θανάτου. Τέτοια σεφκιέτ γίνανε δεκάδες, ίσως εκατοντάδες, μικρά και μεγάλα, σ’ ανατολή και δύση, στην πρώτη καθώς και στην δεύτερη περίοδο, επί μουσταφά κεμάλ 
➤ δείτε παρακάτω το video της πορείας του σεφκιέτ, διάρκεια 7 λεπτά
➤ κάναμε μια δεύτερη, βελτιωμένη έκδοση του ίδιου σεφκιέτ, διάρκεια 9 λεπτά εδώ

➤ η πιο αναλυτική καταγραφή εξορίας - λευκής πορείας είναι αυτή που μας περιγράφει ο Γεώργιος Η. Σακκάς στο βιβλίο του "η ιστορία των Ελλήνων της Τριπόλεως του Πόντου". Ξεκινάει από την σελίδα 132 και τελειώνει στην 175. Η Τατιάνα Γκρίτση-Μιλλιέξ στο δικό της βιβλίο "η Τρίπολη του Πόντου" μας μεταφέρει τις αναμνήσεις του Χατζηγιώργη Δημητριάδη σε περίπου 20 σελίδες. Θα προσπαθήσουμε να σας παρουσιάσουμε αυτό το σεφκιέτ του θανάτου παίρνοντας στοιχεία και από τα δύο βιβλία. Θα "παρακολουθήσουμε" την πορεία βήμα-βήμα πάνω στον χάρτη με την γνωστή μέθοδο της υπερπτήσης με την Air Pontus. Τέλος να σημειώσω ότι υπάρχουν δεκάδες διαδρομές που ακολουθήθηκαν από ανάλογα σεφκιέτ. Όλες είχαν τα ίδια και χειρότερα χαρακτηριστικά. Πολλές φορές τα σεφκιέτ έφτασαν μέχρι τα βάθη της Ανατολίας, Μαλάτια – Χαρπούτ – Ντιγιαρμπακίρ (Άμιδα) - Μπιτλίς. Για παράδειγμα Σαμψούντα – Χαρπούτ (σημερινή Elasig) είναι 660 χιλιόμετρα. Δικαίως ο Σάββας Π. Ιωακειμίδης στο βιβλίο του "συμβολή εις την γενικήν ιστορίαν του Πόντου" γράφει…

"άπασαι αι ανωτέρω μνημονευθείσαι οδοί, αι πόλεις και τα χωρία της Τουρκίας είναι κατεσπαρμέναι από Ελληνικά κόκαλα τα οποία εδημιούργησαν δικαιώματα και περιμένουν την εκδίκησην και αποκατάστασην της φυλής μας εις τα μέρη εκείνα, εις τα οποία έζησε και εμεγαλούργησεν".


➤ σημειώσεις – σχόλια – χρονικό

• Οι Ρώσοι είναι ήδη στην Τραπεζούντα από τις 5 Απριλίου 1916

• Οι στρατός των Ρώσων στρατοπεδεύει στην ανατολική ακτή του Χαρσιώτη ποταμού τον Ιούνιο του 1916

• Το σεφκιέτ του θανάτου της Τρίπολης ξεκινά στις 16 Νοεμβρίου 1916 δηλ. περίπου 6 μήνες μετά από την στρατοπέδευση των Ρώσων σε απόσταση 3 χιλιομέτρων ανατολικά.

• Το "κράτος δολοφόνος" τα είχε προσχεδιάσει όλα. Περίμεναν να χειμωνιάσει για να ξεκινήσει η εξορία. Τους προόριζαν να περάσουν πάνω από την διάβαση του Εγριμπέλ στα 2200 μέτρα εν καιρώ χειμώνος και όποιος επιζήσει…

• Γεώργιος Σακάς (ΓΣ): "η πορεία προς το άγνωστο είχε αρχίσει. Σε λίγο η γενέτειρα θα ήτανε για όλους μας όραμα χαμένο μέσα στην ομίχλη του χρόνου"

• ΓΣ: στο ύψωμα του προφήτη Ηλία "αυθόρμητα γυρίσαμε όλοι τα μάτια και τα βλέμματα μας καρφώθηκαν δακρυσμένα στο κομμάτι εκείνο της γενέτειρας για να αγκαλιάσουν για τελευταία φορά, αυτό που δεν θα ξανάβλεπαν ποτέ"

• ΓΣ: "Προχωρούμε. Κοντά στη θέση Γιαρί-Τασσί το πρώτο θύμα. Αφήνεται εκεί ψυχορραγούσα η γερόντισσα της οικογένειας Βασιλειάδη"

• ΓΣ: "φτάσαμε στο χωριό Γαράρικ… το χωριό που το κατοικούσαν αποκλειστικά Έλληνες μόνο, που το βρήκαμε άδειο εντελώς…"

• Στην Εσπιέ τους χωρίζουν σε δύο μεγάλα τμήματα. το 1ο είναι 1500 άτομα, το 2ο πολύ μεγαλύτερο (σε επόμενες σελίδες τους αναφέρει 2000 άτομα). Ο ΓΣ με το 2ο

• Έξω από την Κερασούντα τους ανακοινώνουν ότι ο προορισμός τους είναι η Γαράσαρη και όχι η Κερασούντα όπως αρχικά τους είχανε πει. Οι Ρωμιοί διαμαρτύρονται, αντιστέκονται, αντιδρούν. Φρικτή συμπεριφορά από τους στρατιώτες.

• Ο κόσμος αντιδρά και πολλές οικογένειες κατορθώνουν μέσα στην νύχτα να διαφύγουν προς την Κερασούντα όσο είναι ακόμη κοντά στην πόλη.

• ΓΣ: "Η νύχτα που περάσαμε στο Αγιού Τεπέ (της κερασούντας) ήταν η χειρότερη απ’ όλες. Και ο οδυνηρός αντίκτυπος των ταλαιπωριών της ημέρας εκείνης επεσκίασε κάθε προηγούμενο"

• ΓΣ: "με τρόμο και απόγνωση είδαμε όλα τα γύρω βουτηγμένα σε παχύ στρώμα χιόνι, που ήλθε να ολοκληρώσει τη φοβερή δοκιμασία μας" (την άλλη μέρα το πρωί στο Αγιού Τεπέ)

• Να τι γράφει ο ΓΣ για το πέρασμα από το Εγριμπέλ … "επίμονες φήμες έλεγαν πως η προηγούμενη αποστολή των 1500 υπέφερε τα πάνδεινα κατά τη διάβαση του βουνού. Η ανεπιβεβαίωτη αυτή πληροφορία μας κατατάραξε και η ανησυχία μας ήτανε μεγάλη"

• 15. Για το ίδιο πέρασμα διηγείται ο Χατζηγιώργης Δημητριάδης (βλέπε παρακάτω)

• 16. Πίρκ : το έρημο Αρνενοχώρι που εγκαταστάθηκαν. Να τι θυμάται ο Χ. Δημητριάδης : "…και μείναμε στο Πίρκ. Στο Πίρκ που στάθηκε το απέραντο νεκροταφείο χιλιάδων χριστιανών, στο Πίρκ που σαν το συλλογιστούμε βλέπουμε έναν τεράστιο ξύλινο σταυρό, στο Πίρκ που αφήσαμε ότι πιο αγαπημένο, πατεράδες, γέρους και τρυφερά παιδιά, τις μάνες και τις γυναίκες μας" (δυσεντερία, τύφος, πανούκλα)

• Συνολικά μείνανε 4 μήνες στο Πιρκ

• Τελικά : "από τις 13.000 που είχαμε ξεκινήσει δεν μένανε πια παρά 800" (Γ. Σακκάς, σελίδα 153 - αναφέρεται φυσικά στο γενικό σύνολο των σεφκιέτ της Τρίπολης).

η μουσική είναι από τον δίσκο "στον δρόμο για το Τσιμενλί"
η εισαγωγή και το τέλος από το
"Πάρθεν η Ρωμανία" του Χρήστου Κεμανετζίδη

➤ κάναμε μια δεύτερη έκδοση του παραπάνω video - δείτε το εδώ

➤ συμπληρωματικά στοιχεία

το πέρασμα από το Εγριμπέλ

από τον οδηγό Ανατολικός Πόντος της Infognomon

Θεοδώρα Ιωαννίδου - Καρακουσόγλου, #3 - η εξόντωση της ορθόδοξης εκκλησίας του Πόντου

πρώτη δημοσίευση 22.3.2021

🔻 από το βιβλίο της κας Ιωαννίδου η τρίτη ανάρτησή μας - πρώτη εδώ / δεύτερη εδώ

🔻 ξεκινήσαμε την ανάγνωση του βιβλίου. βρισκόμαστε στην σελίδα 115

🔻 διαβάσαμε και ξαναδιαβάσαμε την 1,5 σελίδα που αναρτούμε

🔻 μείναμε έκπληκτοι με την ιστορία που περιγράφει η συγγραφέας. μα μέσα στην απεραντοσύνη της Ανατολίας να συμβαίνουν αυτά τα συγκλονιστικά ;

🔻 θα θέλαμε να είχαμε μια εικόνα, αν περιγράφεται στο έντυπο ή βιβλίο της οικογενείας, της πορείας και των κακουχιών...

🔻 από το πλήθος των πληροφοριών που παραθέτει η κα. Ιωαννίδου, την φαντάζομαι να "ζει" μέσα σε ένα τεράστιο χαρτομάνι από βιβλία-σημειώσεις-βιογραφικά-φωτογραφίες... και να προσπαθεί να τα συνταιριάξει για να μας παρουσιάσει αυτό το σπουδαίο πόνημά της το οποίο προτείνω ανεπιφύλακτα.

 

επιστολή του Γερμανού Καραβαγγέλη στον Κ. Κωνσταντινίδη

➤ είναι η επιστολή που έστειλε ο Μητροπολίτης Αμασείας Γερμανός Καραβαγγέλης στον γενικό αντιπρόσωπο των Ποντίων στην Μασσαλία, τον Κωνσταντίνο Κωνσταντινίδη.
➤ η επιστολή έχει ημερομηνία 29.12.1918
➤ από την ΠΕ, 1977, τ.17, σ. 342

[πρώτη δημοσίευση 1.6.2017]

περιήγηση #3 : Αργυρούπολη - Άσκαλε

➤ μια ακόμη περιήγηση στις πατρίδες της καρδιάς μας…
➤ είναι η στράτα που ενώνει την Αργυρούπολη με το Ερζερούμ το οποίο απέχει 30 χιλιόμετρα από το Άσκαλε (Askale),
➤ είναι επίσης η στράτα που ακολούθησαν όλοι οι Ρωμιοί του Ανατολικού Πόντου στην πορεία τους προς τα αμελέ ταμπουρού της Ανατολίας χωρίς επιστροφή για τους περισσότερους από αυτούς,
➤ είναι ο δρόμος της εξορίας, των σεφκιέτ του θανάτου
➤ από εδώ πορεύτηκαν και οι 25.000 Αργυρουπολίτες ακολουθώντας τους Ρώσους στρατιώτες το 1918
➤ πάνω σ' αυτήν την στράτα βρίσκεται το καταραμένο βουνό Κόπ (υψόμετρο περάσματος 2.400 μέτρα)
➤ διαβάστε μια μικρή περιγραφή από το βιβλίο "όσοι δεν γέλασαν ποτέ" της Θεοδ. Ιωαννίδου – Καρακουσόγλου - ανάρτησή μας εδώ

➤ διάρκεια video 9 λεπτά – υψηλής ανάλυσης - χωρίς ήχο – καλύπτουμε διαδρομή 145 χιλ.

τ' Αρμενοπούλια, του Στάθη Χριστοφορίδη (Σάρπογλη)

πρώτη δημοσίευση 27.9.2022 

 

🔻 μια συνταρακτική εξιστόρηση όλων όσων είδε ο ίδιος ο Σάρπογλης και όλοι οι άλλοι στην Κουνάκα της Άνω Ματσούκας, το χωριό του

🔻 1915, το κράτος-μαφία ξεκινά το ξεκαθάρισμα από τους αλλόθρησκους με τους Αρμένιους. Τα Αρμενοπούλια είναι μικρά παιδάκια που τα σκοτώνουν με πέτρες όλοι μαζί, στρατός, τσέτες, χωρικοί. Στο τέλος μαζεύουν κάθε χρήσιμο από πάνω τους. Ρουχαλάκια και και κάθε χρήσιμο

🔻 γραμμένο στα ωραία Ποντιακά του Σάρπογλη. Λίγο μεγάλο το κείμενο αλλά δεν γινόταν να σπάσει σε δύο συνέχειες. Μερικά άρθρα διαβάζονται μέχρι τέλους με τη μία...

🔻 στο τέλος υπάρχει λεξιλόγιο λέξεων και φράσεων 

🔻 από την Ποντιακή Ηχώ, 1985, τεύχος 18

🔻 αυτή η χώρα-δολοφόνος ακόμα γίνεται ανεκτή από την παγκόσμια κοινότητα. μόνο αν επιστρέψει στην Μογγολία, στις στέπες της θα ησυχάσουμε...

🔻 για διάβασμα και ψύχραιμα...

 

πολύτιμα προσωπικά αντικείμενα...

➤ Σεπτέμβριος 1921
➤ στα κολαστήρια της Αμάσειας βρίσκονται προφυλακισμένοι μεταξύ των άλλων ο Ιάκωβος Κουλοχέρης, μέλος του ΔΣ του συλλόγου ΟΡΦΕΥΣ και ο γιατρός από την Σαμψούντα Πελοπίδας Επιφανίδης
➤ για τον πρώτο έχουμε γράψει σε προηγούμενες μας αναρτήσεις. Ο Πελοπίδας Επιφανίδης υπηρέτησε στον Τούρκικο στρατό στην πρώτη γραμμή ως γιατρός και ήταν σχεδόν σίγουρο ότι θα αθωωθεί. Τον Κουλοχέρη τον είχαν ξεγραμμένο ότι θα καταδικασθεί εις θάνατον. Να τι γράφει στο βιβλίο του...

(πρώτη δημοσίευση Μάρτιος 2017)

"για να μην ξεχαστούν ποτέ..."

➤ στο βιβλίο του Γιώργου Ανδρεάδη "στην μοίρα των Μυρίων" υπάρχει μια εκτενής περιγραφή 20 σελίδων με τίτλο "η δίκη της Αμάσειας". Από αυτό το κεφάλαιο θα αναρτήσουμε τον κατάλογο των απαγχονισθέντων στην Αμάσεια "για να μην ξεχαστούν ποτέ" όπως λέγει ο συγγραφέας

➤ θα υπάρχουν σίγουρα κάποιοι οι οποίοι αναρωτιούνται πως και γιατί αθωώθηκαν μερικοί Πόντιοι και δεν τους καταδίκασαν και αυτούς όπως τόσους άλλους. Μερικοί από αυτούς είναι ο Παντελής Βαλιούλης και ο Ιάκωβος Κουλοχέρης. Η απάντηση είναι : τα δικαστήρια της Αμάσειας ξεκίνησαν με πρόεδρο του δικαστηρίου έναν "παχύσαρκο και αγαθό πρόεδρο, τον συνταγματάρχη Ταχσήν Μπέη". Ο αγαθός αυτός "στρατιώτης" αντιμετώπισε με δικαιοσύνη τις δίκες στις οποίες προέδρευσε. Έτσι υπήρξαν μερικές αποφάσεις σε πολύχρονη φυλάκιση και όχι τον δι’ αγχόνης θάνατο. Φαίνεται ότι πιέσθηκε πολύ γι’ αυτή του την συμπεριφορά και πέθανε, ποιος ξέρει πως. Τον διαδέχθηκε στο προεδρείο το τέρας της Πάφρας, δικηγόρος στην Σαμψούντα, Εμίν Μπέης. "Τα επίχειρα της κακίας του επλήρωσε κατόπιν ο ίδιος με την φυματίωση που τον προσέβαλε και πέθανε κακήν κακώς" (τα εντός εισαγωγικών είναι από τα βιβλία του Π. Βαλιούλη και του Ι. Κουλοχέρη).

αγχόνες στην Αμάσεια...

πρώτη δημοσίευση 21.9.2021

 

🔻 100 χρόνια ακριβώς από την αποφράδα εκείνη μέρα...

🔻 ήταν η ημέρα που ο ανθός του Πόντου, κυρίως του δυτικού Πόντου, οδηγήθηκε στις αγχόνες της στοιχειωμένης πλατείας...  

🔻 ο αναγνώστης θα πρέπει να γνωρίζει ότι δεν ήταν υπόθεση μιας ημέρας και μόνο 69 ατόμων που οδηγήθηκαν εκεί

🔻 είχε και διάρκεια και μαζικότητα..., δυστυχώς...

 

🔻 η πληρέστερη περιγραφή αυτών των τερατουργημάτων του κράτους-δολοφόνος είναι αυτή από τον Γ. Ν. Λαμψίδη στο βιβλίο του "τοπάλ οσμάν"

🔻 σε μια από τις παρακάτω σελίδες γράφει "πόσους έστειλε στις αγχόνες το δικαστήριο ανεξαρτησίας της Αμάσειας ; Ο ακριβής αριθμός δεν είναι γνωστός, πάντως υπολογίζεται ότι 400-500 Έλληνες πέρασαν από τον φοβερό Εμίν βέη για να οδηγηθούν στο θάνατο, στον πιο φρικτό θάνατο"

🔻 στο βιβλίο το θέμα αυτό αναλύεται στον 2ο τόμο και καταλαμβάνει τις σελίδες από 15 έως 73

🔻 τα κεφάλαια είναι : 

• σ. 15    αγχόνες στην Αμάσεια
• σ. 16    αποστέλλονται οι…συνομώται
• σ. 17    ανοίγει η τραγική αυλαία
• σ. 25    ένας σεπτός ιεράρχης
• σ. 27    στο φρούριο του …φρενοκομείου
• σ. 29    αρχίζουν οι δίκες
• σ. 32    η αρχή της τραγωδίας
• σ. 36    μεταλαμβάνουν των αχράντων μυστηρίων
• σ. 40    ένας καταδότης έλληνας
• σ. 44    το κορύφωμα της τραγωδίας
• σ. 47    προς το τέλος
• σ. 48    "ζήτω το έθνος"
• σ. 51    τα τελευταία γράμματα πριν από την αγχόνη
• σ. 57    ο εμίν βέης συνεχίζει…
• σ. 63    ένας πένθιμος κατάλογος   

🔻 από τα παραπάνω τα οποία φυσικά δεν μπορούμε να αναρτήσουμε όλα, επιλέξαμε ότι ακολουθεί

🔻 να ξαναπούμε ότι κακώς επελέγη η 19 Μαΐου ως ημέρα μνήμης της γενοκτονίας. η 21 Σεπτεμβρίου θα ήταν η πλέον ενδεδειγμένη.

 

 

η 8η Σεπτεμβρίου είναι η 21η με το νέο ημερολόγιο