Terra Pontus: Air Pontus # 15.1 : το σεφκιέτ του θανάτου της Τρίπολης

πρώτη δημοσίευση στις 16.5.2016

➤ λόγω των ημερών είπαμε να ετοιμάσουμε μια μεγάλη ανάρτηση (αξίζει να διαβασθεί!!!) που να αφορά τις εκτοπίσεις, δηλ. τις εξορίες - λευκές πορείες, κοντολογίς τα σεφκιέτ του θανάτου. Τέτοια σεφκιέτ γίνανε δεκάδες, ίσως εκατοντάδες, μικρά και μεγάλα, σ’ ανατολή και δύση, στην πρώτη καθώς και στην δεύτερη περίοδο, επί μουσταφά κεμάλ
➤ δείτε παρακάτω το video της πορείας του σεφκιέτ, διάρκεια 7 λεπτά
➤ κάναμε μια δεύτερη, βελτιωμένη έκδοση του ίδιου σεφκιέτ, διάρκεια 9 λεπτά εδώ

➤ η πιο αναλυτική καταγραφή εξορίας - λευκής πορείας είναι αυτή που μας περιγράφει ο Γεώργιος Η. Σακκάς στο βιβλίο του "η ιστορία των Ελλήνων της Τριπόλεως του Πόντου". Ξεκινάει από την σελίδα 132 και τελειώνει στην 175. Η Τατιάνα Γκρίτση-Μιλλιέξ στο δικό της βιβλίο "η Τρίπολη του Πόντου" μας μεταφέρει τις αναμνήσεις του Χατζηγιώργη Δημητριάδη σε περίπου 20 σελίδες. Θα προσπαθήσουμε να σας παρουσιάσουμε αυτό το σεφκιέτ του θανάτου παίρνοντας στοιχεία και από τα δύο βιβλία. Θα "παρακολουθήσουμε" την πορεία βήμα-βήμα πάνω στον χάρτη με την γνωστή μέθοδο της υπερπτήσης με την Air Pontus. Τέλος να σημειώσω ότι υπάρχουν δεκάδες διαδρομές που ακολουθήθηκαν από ανάλογα σεφκιέτ. Όλες είχαν τα ίδια και χειρότερα χαρακτηριστικά. Πολλές φορές τα σεφκιέτ έφτασαν μέχρι τα βάθη της Ανατολίας, Μαλάτια – Χαρπούτ – Ντιγιαρμπακίρ (Άμιδα) - Μπιτλίς. Για παράδειγμα Σαμψούντα – Χαρπούτ (σημερινή Elasig) είναι 660 χιλιόμετρα. Δικαίως ο Σάββας Π. Ιωακειμίδης στο βιβλίο του "συμβολή εις την γενικήν ιστορίαν του Πόντου" γράφει…

"άπασαι αι ανωτέρω μνημονευθείσαι οδοί, αι πόλεις και τα χωρία της Τουρκίας είναι κατεσπαρμέναι από Ελληνικά κόκαλα τα οποία εδημιούργησαν δικαιώματα και περιμένουν την εκδίκησην και αποκατάστασην της φυλής μας εις τα μέρη εκείνα, εις τα οποία έζησε και εμεγαλούργησεν".

➤ σημειώσεις – σχόλια – χρονικό

Οι Ρώσοι είναι ήδη στην Τραπεζούντα από τις 5 Απριλίου 1916

Οι στρατός των Ρώσων στρατοπεδεύει στην ανατολική ακτή του Χαρσιώτη ποταμού τον Ιούνιο του 1916

Το σεφκιέτ του θανάτου της Τρίπολης ξεκινά στις 16 Νοεμβρίου 1916 δηλ. περίπου 6 μήνες μετά από την στρατοπέδευση των Ρώσων σε απόσταση 3 χιλιομέτρων ανατολικά.

Το "κράτος δολοφόνος" τα είχε προσχεδιάσει όλα. Περίμεναν να χειμωνιάσει για να ξεκινήσει η εξορία. Τους προόριζαν να περάσουν πάνω από την διάβαση του Εγριμπέλ στα 2200 μέτρα εν καιρώ χειμώνος και όποιος επιζήσει…

Γεώργιος Σακάς (ΓΣ): "η πορεία προς το άγνωστο είχε αρχίσει. Σε λίγο η γενέτειρα θα ήτανε για όλους μας όραμα χαμένο μέσα στην ομίχλη του χρόνου"

ΓΣ: στο ύψωμα του προφήτη Ηλία "αυθόρμητα γυρίσαμε όλοι τα μάτια και τα βλέμματα μας καρφώθηκαν δακρυσμένα στο κομμάτι εκείνο της γενέτειρας για να αγκαλιάσουν για τελευταία φορά, αυτό που δεν θα ξανάβλεπαν ποτέ"

ΓΣ: "Προχωρούμε. Κοντά στη θέση Γιαρί-Τασσί το πρώτο θύμα. Αφήνεται εκεί ψυχορραγούσα η γερόντισσα της οικογένειας Βασιλειάδη"

ΓΣ: "φτάσαμε στο χωριό Γαράρικ… το χωριό που το κατοικούσαν αποκλειστικά Έλληνες μόνο, που το βρήκαμε άδειο εντελώς…"

Στην Εσπιέ τους χωρίζουν σε δύο μεγάλα τμήματα. το 1ο είναι 1500 άτομα, το 2ο πολύ μεγαλύτερο (σε επόμενες σελίδες τους αναφέρει 2000 άτομα). Ο ΓΣ με το 2ο

Έξω από την Κερασούντα τους ανακοινώνουν ότι ο προορισμός τους είναι η Γαράσαρη και όχι η Κερασούντα όπως αρχικά τους είχανε πει. Οι Ρωμιοί διαμαρτύρονται, αντιστέκονται, αντιδρούν. Φρικτή συμπεριφορά από τους στρατιώτες.

Ο κόσμος αντιδρά και πολλές οικογένειες κατορθώνουν μέσα στην νύχτα να διαφύγουν προς την Κερασούντα όσο είναι ακόμη κοντά στην πόλη.

ΓΣ: "Η νύχτα που περάσαμε στο Αγιού Τεπέ (της κερασούντας) ήταν η χειρότερη απ’ όλες. Και ο οδυνηρός αντίκτυπος των ταλαιπωριών της ημέρας εκείνης επεσκίασε κάθε προηγούμενο"

ΓΣ: "με τρόμο και απόγνωση είδαμε όλα τα γύρω βουτηγμένα σε παχύ στρώμα χιόνι, που ήλθε να ολοκληρώσει τη φοβερή δοκιμασία μας" (την άλλη μέρα το πρωί στο Αγιού Τεπέ)

Να τι γράφει ο ΓΣ για το πέρασμα από το Εγριμπέλ … "επίμονες φήμες έλεγαν πως η προηγούμενη αποστολή των 1500 υπέφερε τα πάνδεινα κατά τη διάβαση του βουνού. Η ανεπιβεβαίωτη αυτή πληροφορία μας κατατάραξε και η ανησυχία μας ήτανε μεγάλη"

15. Για το ίδιο πέρασμα διηγείται ο Χατζηγιώργης Δημητριάδης (βλέπε παρακάτω)

16. Πίρκ : το έρημο Αρνενοχώρι που εγκαταστάθηκαν. Να τι θυμάται ο Χ. Δημητριάδης : "…και μείναμε στο Πίρκ. Στο Πίρκ που στάθηκε το απέραντο νεκροταφείο χιλιάδων χριστιανών, στο Πίρκ που σαν το συλλογιστούμε βλέπουμε έναν τεράστιο ξύλινο σταυρό, στο Πίρκ που αφήσαμε ότι πιο αγαπημένο, πατεράδες, γέρους και τρυφερά παιδιά, τις μάνες και τις γυναίκες μας" (δυσεντερία, τύφος, πανούκλα)

Συνολικά μείνανε 4 μήνες στο Πιρκ

Τελικά : "από τις 13.000 που είχαμε ξεκινήσει δεν μένανε πια παρά 800" (Γ. Σακκάς, σελίδα 153 - αναφέρεται φυσικά στο γενικό σύνολο των σεφκιέτ της Τρίπολης).