Λιβερά Ματσούκας

Λιβερά, σύγχρονη ονομασία Yazlık

Το πιο ιστορικό, ίσως, κεφαλοχώρι της Ματσούκας, με 260 οικογένειες, στη συντριπτική πλειοψηφία φανερούς χριστιανούς και τέσσερις ή πέντε οικογένειες εξισλαμισμένων Ελλήνων. Η Λιβερά ήταν χωρισμένη σε τρεις συνοικισμούς-ενορίες, τη Φάλενα, του Σαγκσενού και την κυρίως Λιβερά, που είχε έξι γειτονιές.

Στη Λιβερά λειτουργούσε πλήρης αστική σχολή με 200 μαθητές, στην οποία επί μια πενταετία διευθυντής ήταν ο ποιητής Στέλιος Σπεράντζας, ο οποίος οργάνωσε τη λειτουργία των σχολείων της περιοχής.

Στη γραφική κωμόπολη, που ήταν πατρίδα της Μαρίας-Γκιούλ μπαχάρ, γυναίκας του σουλτάνου Βαγιαζήτ και μητέρας του σουλτάνου Σελίμ του Α΄, εκτός από το μητροπολιτικό ναό του Αγίου Γεωργίου λειτουργούσε και η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Σημειώνεται ότι η Λιβερά υπήρξε η έδρα της μητροπόλεως Ροδοπόλεως, για όσο διάστημα λειτούργησε το 19ο και τον 20ο αι. Μετά την Ανταλλαγή οι Λιβερίτ’ εγκαταστάθηκαν στον Τετράλοφο Κοζάνης, στο Ροδοχώρι Νάουσας, στην Ασβεστόπετρα Πτολεμαΐδας, στην Καστανιά και Λιβερά Λακωνίας κ.α.

[κείμενο & φωτό από το Pontos news]

ΠΕ, 1950, τ. 6

➤ και από μία παλαιότερη ανάρτηση μας :
οι κοιλάδες του Τσεβιζλούκ ...
σχολιάζουμε αυτήν την πολύ ωραία φωτογραφία που βρήκαμε στο δίκτυο ...

Λιβερά, το χωριό μπροστά

(1) η κοιλάδα από Τσεβιζλούκ προς Π. Σουμελά χωρίζεται στα δύο στο ύψος του Κουσπιδή. Από το σκέλος (2) πάει για Π. Σουμελά και από το σκέλος (3) πάει Λαραχανή, συνεχίζει προς Αε Ζαχαρέα, Κρώμνη. Η κοιλάδα (4) είναι αυτή που περνάει από τα χωριά του Χαμψίκιοϊ, Άνω Ματσούκα, συνεχίζει προς Ζύγανα, Τορούλ, Αργυρούπολη κλπ. Η κοιλάδα (5) είναι αυτή που πάει προς χωριά Μουλάκας, Σπέλια. Η μπλέ συνεχόμενη γραμμή (6) είναι ο παλιός δρόμος που συνέδεε το Τσεβιζλούκ με την Χαλδία και περνούσε πάνω από τα βουνά, χάνια Γοργόρογλη, Καρακαπάν, Χοτζά μεζαρί, Αε Σερ. Για τις στράτες αυτές κάναμε σχετικές αναρτήσεις και πτήσεις.