μαθαίνουμε λεξούλες #1…

➤ βασιλοσκάμνιν το, Κερ. βασιλοσκάμν’ Τραπ. Χαλδ. βασιλοσκάμ’  

από το ουσ. βασιλέας και σκαμνίν. Η αποβολή του ν εις το βασίλοσκάμ' δι΄ευφωνίαν

1) βασιλικός θρόνος

2) πρωτεύουσα βασιλείου

από το τραγούδι "Πάρθεν η Ρωμανία"

ναϊλί εμάς και βάι εμάς,
οι Τούρκ την Πολ επαίραν.
επαίραν το βασιλοσκάμ,
κι ελάεν η αφεντία. (αφεντία = πολιτική εξουσία, βασιλεία)

➤ δερνοκοπώ αμαρτ. Μεσ. δερνοκοπίουμαι

Τραπ. Χαλδ. δερνοκοπισκούμαι

από το ρήμα δέρνω < δέρω και την κατ. –κοπώ

ολοφύρομαι, μαλλοτραβιέμαι : άσμ. Άη-Γιάννες ο Χρυσόστομον κλαίει δερνοκοπιέται

➤ σιλάχιν το, σιλάχ’, σελάχ’, σουλάχ’

πλυθ. σουλάχα από το Αραβ. Silah

γενικώς όπλον ασχέτως είδους

άσμα :

παρχαρομάννα, φύλαξον, εch κ’ έρχουν οι ρομάνες

εch κ’ έρχουνταν οι τσοπάν’

τραβωδούν και chυρίζνε

κι ολ’ έχνε τα σιλάχα τουν’ ς

σ’ ωμία φορτωμένα

η γιαγιά μου η Κουγιουμτζάβα (Φάτσα Πόντου) έλεγε : "τα σιλάγα μ' κα κι’ αφήνω"

παρατηρούμε τον πληθυντικό σε "σιλάγα". Η ερμηνεία του ήταν "δεν αφήνω κάτω τα όπλα μου" με άλλα λόγια "δεν τα παρατάω", "δεν το βάζω κάτω"

➤ τσόλιν το, Κερ. τσόλ’ Κοτ. Σαντ. Χαλδ.

από το Τούρκικο col = έρημος πεδιάς

1)      τόπος έρημος, ακατοίκητος

2)      κτήμα αδέσποτον

παράδειγμα : το τσόλ η Τραπεζούντα…