24 Ιουνίου 2022

Γενίχαν Σεβάστειας

πρώτη δημοσίευση 24.6.2022
 
🔻 ο φίλος της σελίδας Ιωάννης Πολύμερος, τακτικός αναγνώστης, είχε την καλοσύνη και μας έστειλε το κείμενο που ακολουθεί
🔻 αναφέρεται στο Αρμένικο χωριό Γενίχαν ή Γιλδίζ χάν (ο Σάββας Ιωακειμίδης τα περιγράφει ως ξεχωριστούς οικισμούς / βλ. την σελίδα στο τέλος της ανάρτησης)
🔻 ευχαριστώ τον συντάκτη του άρθρου Ι. Πολύμερο γιατί είναι πρωτότυπο και μάλλον δεν έχει καταγραφεί μέχρι τώρα σε κάποιο βιβλίο / περιοδικό
🔻 όλες αυτές οι διηγήσεις πρέπει να έλθουν στην επιφάνεια, να καταγραφούν, και να δημοσιοποιηθούν. 
 
 
Γενίχαν Σεβάστειας (σημερινό Yildizeli)

🔻 το Γενίχαν ήταν Αρμένικο χωριό στην άκρη του οποίου και λίγο πιο έξω από αυτό αγόρασαν μια περιοχή-έκταση και δημιούργησαν έναν μαχαλά με 5-7 σπίτια περίπου Έλληνες Πόντιοι προερχόμενοι από την περιοχή Ακ-ντάγ-Ματέν και συγκεκριμένα από τα χωριά Εβτζί και Τοχούζ με απώτερη καταγωγή από τις περιοχές Αργυρούπολης και Τραπεζούντας. Τον μαχαλά τον λέγαν Ανάνογλου μαχαλά ή Ρουμλάρ μαχαλά. Οι κάτοικοι του Ελληνικού μαχαλά του Γενίχαν διέμεναν μέσα στην Σεβάστεια και από τον Μάϊο μέχρι τον Οκτώβριο ανέβαιναν στο Γενίχαν όπου είχαν τις κατοικίες τους και ένα μεγάλο χάνι του οποίου ιδιοκτήτης ήταν ο Αντώνιος Ανανιάδης/Ανάνογλου του Ανανία και της Σημέλας (παλιό επίθετο-προσωνύμ’ της οικογένειας Χατζηκυριακολάρ). Οι κάτοικοι είχαν έρθει γύρω στο 1840 από τις περιοχές Αργυρούπολης-Τραπεζούντας στο Ακ νταγ Ματέν και από εκεί το 1875-80 περίπου με το κλείσιμο των εκεί μεταλλείων μετοίκησαν στην πόλη της Σεβάστειας και λίγο αργότερα αγόρασαν την περιοχή δίπλα στο Aρμενοχώρι Γενίχαν όπου δημιούργησαν τον Ελληνικό μαχάλα του Γενίχαν. Οι αγοραστές της περιοχής και πρώτοι οικιστές του μαχαλά ήταν η οικογένεια Ανανιάδη προερχόμενη από το Εβτζί και Τοχούζ του Ακ νταγ Ματέν και καταγόμενη από την περιοχή-χωριά Αργυρούπολης-Τραπεζούντας εξ’ ου και η ονομασία Ανάνογλου μαχαλάς. Οι οικογένειες που κατοικούσαν στο μαχαλά ήταν οι Ανανιαδαίοι (Αναγλογλάντ /Ανάνογλου / Χατζηκυριακολάρ), οι Κουρτιδαίοι (Κουρτάντ/Κούρτογλου), οι Παπαδοπουλαίοι (οι Ποπαδάντ) και οι Κυριακιδαίοι (Κυριακάντ). Οι κάτοικοι ήταν δίγλωσσοι καθώς γνώριζαν και τα ποντιακά και τα τούρκικα, μεταξύ τους μιλούσαν ποντιακά και στις συναλλαγές τους με τους άλλους κατοίκους τις περιοχής Τούρκους, Αρμενίους και άλλους συννενοούνταν στα τούρκικα, λίγοι γνώριζαν και αρμένικα. Όπως έγραψα παραπάνω οι κάτοικοι του Ελληνικού μαχαλά του Γενίχαν κατοικούσαν στον μαχαλά από τον Μάϊο εώς τον Οκτώβριο και μετά κατέβαιναν στην Σεβάστεια, η μόνη οικογένεια που έμενε όλο τον χρόνο εκεί ήταν του Ιωάννη Ανανιάδη η οποία συντηρούσε με την επι πληρωμή βοήθεια και κάποιων Αρμενίων από το Γενίχαν τις οικίες και το χάνι του μαχαλά τους. Δεν υπήρχε εκκλησία στο μαχαλά τους και οι λειτουργίες γινόταν σε μέρος της οικίας του παπα-Γιάννη Παπαδόπουλου που είχαν διαμορφώσει οι κάτοικοι ως εκκλησία στην ονομασία του Α’έρ-Αγίου Γεωργίου. Οι Αρμένιοι είχαν εκκλησία αφιερωμένη στο Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Το 1915 το Γενίχαν καταστράφηκε ολοσχερώς και οι Αρμένιοι κάτοικοι δολοφονήθηκαν και εξορίστηκαν. Τον μαχαλά των Ελλήνων δεν τον πείραξαν οι Τούρκοι. Ορισμένοι από τους Έλληνες κατοίκους μέλη της οικογένειας Ανανιάδη εξορίστηκαν το 1916 για κάποιους μήνες στο Ερζερούμ για να μην βοηθούν τους Αρμενίους. Στις αρχές του Οκτώβρη του 1919 οι Γενίχανλήδες μαζί με τους Τσιφλικλήδες και τους Αορενλήδες βγήκαν εξορία, χαρακτηριστικά έλεγε ο Παύλος Ανανιάδης (ο Παυλάκης) κάτοικος Κιβωτού Γρεβενών "Τρεις χιλιάδες βγήκαμε εξορία και ούτε χίλια άτομα δεν ήρθαμε πίσω" .Από τον Οκτώβρη του 1919 που εξορίστηκαν ήρθαν στην Ελλάδα τον Απρίλη του 1923.

🔻 ο Aντώνιος Ανανιάδης/Ανάνογλου (παρωνύμ' Αντών-Τσαούς ή Τελή-Αντών, το παρωνύμ/προσωνύμ’ της οικογένειας Χατζηκυριακολάρ) διατηρούσε χάνι έξω από το χωριό Γενίχαν της Σεβάστειας ο ίδιος γεννήθηκε ή στην περιοχή Τραπεζούντας ή στο Ακ-νταγ-Ματέν όπου εγκαταστάθηκαν οικογενειακώς αρχικά και την περίοδο 1875-1880 εγκαταστάθηκε στην πόλη της Σεβάστειας μαζί με την οικογένεια του και άλλους συμπατριώτες του απο το Ακ-νταγ-Ματέν (καταγώμενους απ την περιοχή Τραπεζούντας και Κιμισχανάς (Αργυρούπολης) είχε αγοράσει έξω από το αρμένικο χωριό Γενίχαν μια έκταση όπου έχτισε χάνι και θερινή κατοικία. Tο χειμώνα έμεναν στην Σεβάστεια και το καλοκαίρι όταν άνοιγαν οι δρόμοι από τα χιόνια πήγαιναν στο Γενίχαν και άνοιγε το χάνι του. O γιός του Γρηγόρης διατηρούσε κουρείο και καφενείο μέσα στην Σεβάστεια. Tο χάνι ήταν πάνω σε κόμβο και εξυπηρετούσε όσους ερχόταν από το Ακ-νταγ-Ματέν, την Γιοζγάτ, την Τοκάτη,την Νεοκαισάρεια και όσους έφευγαν από την Σεβάστεια προς τις προαναφερθείσες περιοχές. Ήταν γνωστό ως του Ανάνογλου το χάνι ή του Χατζηκυριακολάρ το χάνι η πλειοψηφία των ενοίκων ήταν κυρίως από το Ακ-νταγ-Ματέν αλλά και από όλη την γύρω περιοχή ενώ αυτοί που δούλευαν ήταν όλοι από την περιοχή του Ακ-νταγ-Ματέν και από την Σεβάστεια (η καταγωγή τους απο το Ματέν) γενικά ο Αντώνιος Ανανιάδης προτιμούσε να παίρνει στην δούλεψή του τους πατριώτες του. Το χάνι άνοιγε από τον Μάϊο έως και τον Οκτώβριο που άρχιζαν τα πρώτα χιόνια. Το υψόμετρο της περιοχής είναι τα 1400 μέτρα. Το πανδοχείο λειτούργησε μέχρι και το 1919 οπότε ο Αντώνιος Ανανιάδης και όλοι οι Έλληνες της περιοχής εξορίστηκαν. Πέθανε στην εξορία το 1919-20

🔻 καταγραφή : Ιωάννης Πολύμερος
 



🔻 Από το βιβλίο του Σάββα Ιωακειμίδη "συμβολή εις την γενικήν ιστορίαν του Πόντου". Έχουμε ήδη τρεις αναρτήσεις και ετοιμάζουμε μια 4η με την περιγραφή του σεφκιέτ στο οποίο συμμετείχε και ο ίδιος. Η σελίδα που ακολουθεί είναι από αυτήν την περιγραφή.

Δεν υπάρχουν σχόλια: