Ισίκ Κογιούν

➤ κάποιος ή κάποια φίλη της σελίδας μου ζήτησε αν μπορώ να εντοπίσω το χωριό Ισίκ Κογιούν που βρισκόταν κοντά στην Κάβζα

➤ δεν σημείωσα όνομα

➤ ιδού...

 

τα μπάνια του λαού της Σαμψούντας...

➤ από το βιβλίο του Ιάκωβου Κουλοχέρη "η Αμισός και τα πάθη της" το κείμενο
➤ η φωτογραφία από το λεύκωμα "Μικρασιατικά παράλια - από τον Πόντο στη Μεσόγειο / επιστολικά δελτάρια 1880-1920"

[πρώτη δημοσίευση Ιούνιος 2017]

ο αντάρτης - διευθυντής του σχολαρχείου του Καράπερτσιν

➤ το όνομά του Περικλής Μαυροσκολίδης
➤ ήταν ο διευθυντής του σχολαρχείου στο Καράπερτσιν 
➤ μαχητής και αυτός όπως όλος ο πληθυσμός, απέναντι στον δυνάστη του, τον αγαρηνό...
➤ δυστυχώς σκοτώθηκε στην μάχη της Τεκιάς - εδώ
➤ η ανάρτηση είναι για να καταδείξει για άλλη μια φορά την συνολική συμμετοχή στο αντάρτικο καθώς επίσης και έναν ακόμη από την στρατιά των αφανών ηρώων της λατρευτής μας πατρίδας
➤ δεν γνωρίζω εάν υπάρχουν κάποιοι απόγονοί του από το σόϊ του. Όποιος-α έχει πληροφορίες ή γνωρίζει κάτι ας σχολιάσει. 

[πρώτη δημοσίευση 30.10.2019]

με το βελάκι ο Π. Μαυροσκολίδης - ΠΕ, 1976, τ. 10, σελ. 298

από το βιβλίο του Παντελή Αναστασιάδη
"μνήμες του Ποντιακού έπους 1913-1922"

το Τσάμπαση Κοτυώρων - #1

πρώτη δημοσίευση Μάιος 2017

➤ ίσως είναι το πιο φημισμένο παρχάρι του Πόντου και μάλλον υστερεί σε ομορφιά από άλλα παρχάρια όπως αυτά της Ζύγανας, της Σάντας, της Τόνυας κλπ.
➤ φημισμένο λόγω του πασίγνωστου τραγουδιού "εκάεν και Τσάμπασιν …" που τραγουδήθηκε από πολλούς καλλιτέχνες
➤ από τις ελάχιστες αναφορές – περιγραφές που έχουμε είναι αυτή του Ξενοφώντα Άκογλου την οποία θα παραθέσουμε παρακάτω. Συνοπτικά το κείμενο του Άκογλου …
      • Τσάμπαση, απέχει περί τα 45 χιλιόμετρα νότια των Κοτυώρων
      • απόλυτο ύψος 2.000 μέτρα (εμείς με το Google Earth το είδαμε στα 1.820 μέτρα)
      • οι οικογένειες αναχωρούσαν μετά τις 15 Ιουνίου, όταν έκλειναν τα σχολεία
      • η μεταφορά φυσικά γινότανε με τα ζώα
      • το σύνολο των μεταγωγικών το λέγανε (και εδώ) κέτσ’, τα κέτσια. Θυμίζουμε τις αντίστοιχες αναρτήσεις μας "τα κέτσια για την Κρώμνη"
      • λίγο έξω από την πόλη των Κοτυώρων, "σο βασιλικόν την στράταν" υπήρχε μια πέτρα που την ήξεραν ώ "πινέκ-τασούν". Εκεί πάνω πατούσαν για να ανέβουν στα ήδη φορτωμένα ζώα. Υπάρχει μια ωραία περιγραφή του Άκογλου στο σημείο αυτό. Οι εκδρομείς ξεκινούσαν με τον σκοπό τον "αχπαστικό" …
      • η διαδρομή μέχρι το Τσάμπασι ήταν περίπου 1,5 ημέρα.
      • κατά την διαδρομή, υπήρχαν χάνια ή τοποθεσίες για διανυκτέρευση ή ξεκούραση (*)
      • δυστυχώς δεν βρήκαμε τα τοπωνύμια που αναφέρει ο Άκογλου στο κείμενο του παρά μόνο το χωριό/τοποθεσία Τουρναλού
      • δεν το αναφέρει ο Άκογλου σε αυτό το άρθρο αλλά ήταν πασίγνωστα "τη Γλυκή τα πεγάδια", ανάρτηση μας εδώ
      • οι καλοφαγάδες ας ρίξουν μια ματιά τι γράφει ο συγγραφέας για τα "γιαγλία" και τα "κιουβέτζια" καθώς επίσης και το φάσιμον του γιαουρτιού "απέσ’ σο κοβλάκ, με το μαχαίρ’ εκόφκουντουν τ’ ευλογημένον".


(*) ο Ιωακείμ Σαλτσής, σε μια φωτογραφία που παραθέτουμε αναφέρει τα μέρη :
      • πρώτη στάση "τη Σουτσμέζ το Χάν"
      • σταθμός για διανυκτέρευση το Πουατζάκ ή το Χάνγερη
      • τελευταία στάση η Τουρναλού

➤ δείτε την πτήση μας (video) στον σύνδεσμο εδώ

ΠΦ, 1938, τ. 31

από το βιβλίο "Χρονικά Κοτυώρων" του Ι. Σαλτσή

είναι "τη Γλυκή τα πεγάδεα" από την ΕτΠΕ

Άεν Ζαχαρέας & Ματέν...

➤ όλοι οι δρόμοι οδηγούν στον Άεν Ζαχαρέα. Μεγάλος συγκοινωνιακός κόμβος από Βορρά προς Νότο και αντιστρόφως
➤ τόπος αναψυχής των Κρωμναίων και Τραπεζουντίων. Χιλιοτραγουδισμένος Άεν Ζαχαρέας με τα κοντινά του παρχάρια, την λίμνη του Αγίου Παύλου...
➤ ίσως ο πλέον φωτογραφημένος τόπος της ιστορικής μας πατρίδας ο Άεν Ζαχαρέας και τα πέριξ αυτού…
➤ προσέξτε τον τελευταίο στίχο του ποιήματος που ακολουθεί ... "ν' αοιλοί εμάς π' εδέβαμε - κι' οπίσ' να πάμε κ' είμες"

[πρώτη δημοσίευση Φεβρουάριος 2015]

από το βιβλίο του Γ. Φιρτινίδη, Κρώμνη

ΠΕ, τόμος 1950, τεύχος 6 - το πιθανότερο, του Φίλωνα Κτενίδη

κάθα είνας τον Παύλον ατ' κλαίει...

πρώτη δημοσίευση 1.12.2021

 

➤ Π.Ε., 1950, τ. 11

➤ γράφει ο Π.Η. Μελανοφρύδης

➤ διαβάστε για το δυστύχημα σε ένα μεταλλείο της Αργυρούπολης όταν έχασαν την ζωή τους περίπου 800 μεταλλουργοί. Σαράντα από αυτούς με το όνομα Παύλος...

 

τα βουνά Άγιος Παύλος Αυλήαννας & Κρώμνης

πρώτη δημοσίευση στις 3.4.2016

➤ ο Άγιος Παύλος στον Πόντο ήταν ιδιαίτερα προσφιλής. Κάπου διαβάσαμε κάτι σχετικό αλλά δεν το βρήκαμε ακόμα... Σήμερα θα αναφερθούμε στα δύο μεγάλα βουνά της Χαλδίας που φέρουν τ’ όνομα του. Αγ. Παύλος Κρώμνης και Αγ. Παύλος Αυλήαννας
➤ δείτε το video μας με τα κυριότερα βουνά του Πόντου εδώ

1. το ψηλότερο, έστω για μερικές εκατοντάδες μέτρα αλλά λιγότερο γνωστό από αυτό της Κρώμνης, ήταν ο Άγιος Παύλος της Αυλήαννας. Το ύψος του είναι 3.305 μέτρα και βρίσκεται μεταξύ των χωριών Αυλήαννα, Νίβενα και Δέρενα και το υψίπεδο της Χερίανας νότια. Λίγες είναι οι περιγραφές που έχουμε για το βουνό αυτό. Τροφοδοτεί τα ποτάμια Κάνι - Χαρσιώτη βόρεια και τους Ίρη και Λύκο νότια. Διαβάστε για το κάστρο στον Άγιο Παύλο εδώ

Αναφέρθηκε από κάποιους λόγιους ότι αυτό το βουνό είναι ο Θήχης τους Ξενοφώντα - βλέπε ανάρτηση μας εδώ

φωτό από το Google Earth

2. το δεύτερο βουνό με υψόμετρο 3.060 μέτρα, βρίσκεται ΒΑ της Κρώμνης και Ίμερας. Είναι φημισμένο από τους πολυγραφότατους Κρεμέτες. Παρακάτω από την κορυφή βρίσκεται μια λίμνη (βλ. περιγραφή παρακάτω) στην οποία αποστραγγίζονται τα χιόνια που κρατάνε σχεδόν όλο τον χρόνο. Από το βουνό αυτό προέρχονται τα νερά των ποταμών της Παναγίας Σουμελά, της Λαραχανής και του Γιάμπολη της Σάντας, στα βόρεια και τον Γιαγλίτερε ή το ποτάμι της Ίμερας δυτικά και νότια.

η απόσταση μεταξύ τους σε ευθεία γραμμή

➤ Άγιος Παύλος Αυλήαννας

το αναφερόμενο ύψος 2.700 μ. είναι λάθος
ή δεν είναι της κορυφής

➤ Άγιος Παύλος Κρώμνης

φωτό από το δίκτυο
κείμενο από το βιβλίο Γεωργίου Π. Φιρτινίδη, Κρώμνη

από το βιβλίο του Jac. Ph. Fallmerayer, Ιστορία της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας

Ἔκδοση νέας ἀσματικῆς ἀκολουθίας ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Δράμας

πρώτη δημοσίευση 29.6.2020

➤ Μόλις επιστρέψαμε από ολιγοήμερες διακοπές στην Μακεδονία και βρήκαμε στα μηνύματά μας το παρακάτω κείμενο από την Ιερά Μητρόπολη Δράμας το οποίο με μεγάλη ευχαρίστηση κοινοποιούμε. 
➤ Με την ευκαιρία αυτή απευθύνουμε στον Ημέτερο Δεσπότη κ. κ. Παύλο εγκάρδιες ευχές για υγεία και μακροημέρευση.

Ἔκδοση νέας ἀσματικῆς ἀκολουθίας ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Δράμας 

Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Δράμας, προνοίᾳ καί δαπάνῃ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δράμας κ. Παύλου, ἐξέδωσε τήν ἱερά ἀσματική ἀκολουθία τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Ἀθανασίου Ἁρχιεπισκόπου Τραπεζοῦντος τοῦ Θαυματουργοῦ καί δαιμονοκαταλύτου, πού συνέθεσε στήν Ἱερά Σταυροπηγιακή Μονή Τατάρνης ὁ μοναχός Γερμανός τό σωτήριον ἒτος 2020.

     Στή συνέχεια δημοσιεύουμε τόν Πρόλογο τοῦ Σεβαμιωτάτου Μητροπολίτου μας καί μεταγλωττισμένο τόν βίο τοῦ ἁγίου.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ἡ Ἐκκλησία Τραπεζοῦντος σεμνύνεται καί καυχᾶται ἐν Κυρίῳ, διότι ἐκ τῶν κόλπων αὐτῆς ἀνεβλάστησαν Μάρτυρες, Ἱεράρχαι, Ὅσιοι, Ὁμολογηταί, οἵτινες ἀποτελοῦσι τόν στέφανον, τό πολυτίμητον διάδημα καί τήν δόξαν αὐτῆς.

Ἐν τῇ περιακούστῳ ταύτῃ πρωτευούσῃ τοῦ Εὐξείνου Πόντου οὐδέν εὗρον ἔδαφος αἱ κατά καιρούς ἀναφυεῖσαι αἱρέσεις καί κακοδοξίαι, οἱ δέ Τραπεζούντιοι στεντορείᾳ τῇ φωνῇ διεκήρυττον ἀνά τούς αἰῶνας ὅτι: "μή ἄν ἄλλην δόξαν δεδέχθαι ποτέ περί πίστεως ὅλον τό φῦλον ἡμῶν, Τραπεζοῦντός φαμεν καί πάσης Χαλδίας, τῆς περιοικίδος ἁπάσης, παρά τά δεδογμένα ἔκ τε τοῦ πρωτοκλήτου τῶν ἀποστόλων Ἀνδρέου τοῦ πάνυ καί τοῦ μεγάλου μάρτυρος Εὐγενίου καί τῶν ἁγίων καί οἰκουμενικῶν συνόδων. Ταῦτα γάρ ἡμεῖς φρονοῦμεν καί δοξάζομεν ὀρθῶς, καί παρά ταῦτα ἕτερον οὐ δεχόμεθα, κἄν εἴ τι καί εἴη τό κηρυττόμενον, ἀλλ᾿ ὡς ἔκφυλον καί ἄθεον οὔτε τις τῶν πάλαι καί πρό ἡμῶν ἐδέξατο, οὔθ᾿ ἡμεῖς δεξόμεθα πώποτε". (Παπαδόπουλος Κεραμεύς, Fontes σ. 69-71)

Ὁπωσδήποτε εἰς τήν διαμόρφωσιν τοῦ ὀρθοδόξου τούτου φρονήματος πρωτοστάται ἦσαν οἱ ἀρχιερεῖς τῆς Τραπεζοῦντος, οἱ ὁποῖοι διεκρίθησαν ἐπί ἁγιότητι βίου καί πλουσίᾳ παιδείᾳ. Μεταξύ αὐτῶν συγκαταλέγεται καί ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ ἐπικληθείς δαιμονοκαταλύτης ἐκ τοῦ χαρίσματος τῆς ἐκδιώξεως τῶν δαιμόνων, ἀρχιερατεύσας περί τά μέσα τοῦ 9ου αἰῶνος (867-886), διαπρέψας δέ ἐπί σοφίᾳ καί ἁγιότητι βίου.

Ἐπί τῶν ἡμερῶν τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου ἡ Τραπεζοῦς γενομένη πρωτεύουσα τοῦ θέματος Χαλδίας ἤρθη εἰς μεγάλην ἀκμήν. Κατά τόν ἀείμνηστον Χρύσανθον Τραπεζοῦντος "εἰς τήν ἀκμήν τῆς Τραπεζοῦντος συνετέλεσε καί ἡ μακρά γόνιμος ἀρχιερατεία τοῦ Ἀθανασίου, ὅστις διά τῆς σοφίας καί εὐλαβείας αὐτοῦ ἐκαλλιέργησε παρά τοῖς Τραπεζουντίοις πᾶν εἶδος ἀρετῆς". (Ἐκκλησία Τραπεζοῦντος σ. 218)

Ἐπί τῆς ἀρχιερατείας τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου καθιερώθη διά θαυμαστῆς παρουσίας τοῦ ἁγίου Εὐγενίου ἡ ἑορτή τῶν γενεθλίων τοῦ μάρτυρος, ἐπί τῆς βασιλείας Βασιλείου τοῦ Μακεδόνος.

Ἐν τῇ μητροπόλει τῆς Τραπεζοῦντος διεσώθησαν τά ἱερά αὐτοῦ ἄμφια, ἐκ τῶν ὁποίων ἀπότμημα διεσώθη καί φυλάσσεται ἐν τῷ ἱερῷ ναῷ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Ὡραιοκάστρου Θεσσαλονίκης. Μέρος ἐδωρήθη εἰς τόν γράφοντα ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβα, λίαν ἀγαπητοῦ μοι ἐν Χριστῷ ἀδελφοῦ καί συλλειτουργοῦ, τόν ὁποῖον ἐκ βάθους καρδίας εὐχαριστῶ.

Ἀπό πολλῶν ἐτῶν ἀσχολούμενος μέ τήν ἱστορίαν τοῦ Πόντου καί δή τήν Ἐκκλησιαστικήν, ἰδιαιτέρως ἠσχολήθην μέ τόν ἅγιον Ἀθανάσιον, ἐρευνήσας τά κατ᾿ αὐτόν. Ἐκ τῆς ἐρεύνης διεπίστωσα ὅτι ὁ ἀείμνηστος Παπαδόπουλος Ἀθανάσιος Κεραμεύς  ἀνεκάλυψεν ἐν Τραπεζοῦντι ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ ἐξ εὐγενῶν Ἰωάννου Δομνηνοῦ ἐν ἔτει 1884 παλαιάν ἀσματικήν ἀκολουθίαν τριῶν Τραπεζουντίων ἁγίων μετά τῶν συναξαρίων των ἀντιγραφεῖσαν μεταξύ τῶν ἐτῶν 1765 καί 1768. Ἡ φυλλάς αὕτη περιελάμβανε τάς ἀκολουθίας καί τά συναξάρια τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου τοῦ Γαβρᾶ 2ᾳ Ὀκτωβρίου, Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Δαιμονοκαταλύτου 11ῃ Ὀκτωβρίου καί τοῦ ἁγίου Βασιλείου ἀρχιεπισκόπου Τραπεζοῦντος 20ῇ Ὀκτωβρίου.

Ἔτσι ὁ Κεραμεύς διέσωσε "τά συναξάρια τῶν τριῶν τούτων Τραπεζουντίων ἁγίων δημοσιεύσας ταῦτα εἰς τά Βυζαντινά Χρονικά ὑπό τόν τίτλον "Συμβολαί εἰς τήν "Ἱστορίαν Τραπεζοῦντος", τόμος 12, ἐν ἔτει 1906. Μή διασωθείσης δέ τῆς ἀσματικῆς ἀκολουθίας ἀπηυθύνθημεν εἰς τόν ἐν τῇ ἱερᾷ μονῇ Τατάρνης ἀσκούμενον ὁσιολογιώτατον Γερμανόν μοναχόν, δόκιμον ὑμνογράφον, ὅστις τῇ εὐλογίᾳ τοῦ πολυσεβάστου μοι καθηγουμένου ἀρχιμανδρίτου κυρ-Δοσιθέου ἐποίησεν ἀκολουθίαν ἑορτάσιμον καί πανηγυρικήν τοῦ μεγάλου τούτου τῆς Ἐκκλησίας Ἱεράρχου.

Θερμότατα εὐχαριστῶ τόν τε ἅγιον Καθηγούμενον καί τόν ὑμνογράφον μοναχόν εὐχόμενος αὐτοῖς τήν ἀντιμισθίαν παρά τοῦ ἁγίου ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ. Εὐχαριστίας ἐκφράζω καί πρός τόν ἐκδοτικόν οἶκον "Ἑπτάλοφος" διά τήν ἐπιμέλειαν τῆς ἐκδόσεως.

Δέξασθε τοίνυν, πιστά τῆς Ἐκκλησίας τέκνα, τήν ἀκολουθίαν ταύτην τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Ἀθανασίου τοῦ Δαιμονοκαταλύτου, ψάλατε κατά τήν ἡμέραν ταύτην τῆς ἑορτῆς αὐτοῦ τιμῶντες αὐτόν καί δεχόμενοι τῆς εὐλογίαν τοῦ ἁγίου πρός ἀπόκρουσιν τῶν ὁρατῶν  καί ἀοράτων ἐχθρῶν.

Μή παύσητε δέ νά δέεσθε καί ὑπέρ τῆς ἁγιοτόκου κλεινῆς Τραπεζοῦντος, τῆς πόλεως τοῦ ἁγίου, ὅπως ἡ ἐν κρυπτῷ καίουσα καί οὐχί ἐσβεσμένη λυχνία τῆς ἀμωμήτου Ὀρθοδόξου ἡμῶν πίστεως τεθῇ ἐπί τήν λυχνίαν. ΑΜΗΝ.

Ἐν Δράμᾳ, ἐν τῷ Ἱερῷ Μητροπολιτικῷ οἴκῳ
τῇ 25ῃ Μαρτίου τοῦ σωτηρίου ἔτους 2020.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο   Δ Ρ Α Μ Α Σ   Π Α Υ Λ Ο Σ
προσκυνητής τοῦ Παναγίου καί Ζωοδόχου Τάφου. 

➤ σύνδεσμος στην σελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Δράμας - το πλήρες κείμενο εδώ