οι Γερμανοί και ο Χρύσανθος

➤ "Έλληνας ιερωμένος της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας, που διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος από το 1938 έως το 1941. Η δράση του υπήρξε πολλαπλή, όχι μόνον ως ιεράρχη, αλλά και ως διπλωμάτη και συγγραφέα. Είχε αναπτυγμένο στον ύψιστο βαθμό το αίσθημα της εθνικής και προσωπικής αξιοπρέπειας. "Προτιμώ ιπτάμενος ως αετός να πέσω ή έρπων να ζήσω", συνήθιζε να λέει. Η άρνησή του να ορκίσει την πρώτη κυβέρνηση δοσιλόγων υπό τον στρατηγό Τσολάκογλου συνετέλεσε στην αποκαθήλωσή του από τον αρχιεπισκοπικό θρόνο"

➤ "Ο Χρύσανθος, πρώην Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, πέθανε στην Αθήνα στις 28 Σεπτεμβρίου 1949, σε ηλικία 68 ετών και κηδεύθηκε με τιμές εν ενεργεία πρωθυπουργού"

➤ από την σελίδα σαν σήμερα

ΤΟ ΑΓΑΛΜΑ ΤΟΥ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΕΜΠΡΟΣΘΕΝ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΑΘΗΝΩΝ και όχι εκείνου που ήδη υπάρχει... (Σάββας Καλεντερίδης σε μία ομιλία του)

 

 ο Χρύσανθος υποδέχεται τον
δούκα Νικόλαο Νικολάγιεβιτς,
αντιβασιλέα του Καυκάσου
όταν οι Ρώσσοι κατέλαβαν την Τραπεζούντα.

 

ΠΕ, 1979, τ. 30

όταν ψυχορραγούσε η Τραπεζούντα - #4

➤ τέταρτο και τελευταίο μέρος
    • το πρώτο μέρος εδώ
    • το δεύτερο εδώ
    • το τρίτο εδώ 
➤ ο συγγραφέας κλείνει το πόνημά του με το "πολλοί επολέμησαν δια την ανεξαρτησίαν του Πόντου, αλλ' εκείνοι, οίτινες επολέμησαν εκ του συστάδην και εκ του εμφανούς και έχυσαν το αίμα των είναι άξιοι ευγνωμοσύνης και τιμής ανωτέρας ή εκείνοι οίτινες εκ του ασφαλούς και μακρόθεν" 
➤ κοντολογίς, οι "επαναστάτες" του καναπέ...

 

ΤΟ ΒΗΜΑ της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης - #005

πρώτη δημοσίευση 26.9.2020

➤ από το φύλλο #2, Ιούλιος 1960

➤ Ποντιακά ανέκδοτα

όταν ψυχορραγούσε η Τραπεζούντα - #3

➤ τρίτο μέρος
    • το πρώτο μέρος εδώ
    • το δεύτερο εδώ
➤ σειρά έχει η Τραπεζούντα και ο Μητροπολιτικός ναός...
➤ "...μυστικοί πράκτορες της αστυνομίας περιήρχοντο τα γύρω της Μητροπόλεως και του Φροντιστηρίου και παρηκολούθουν τους επισκεπτομένους..."
➤ γίνεται έλεγχος των εγγράφων που βρέθηκαν στην Μητρόπολη "... μεγάλη συζήτησις εγένετο δια την λέξιν "Πόντος" εχρειάσθη να ανοιχθούν βιβλία..."
➤ σαφείς υπαινιγμοί για το φταίξιμο άλλων στο κεφάλαιο "συνέπειαι απρονοησίας άλλων".

ΤΟ ΒΗΜΑ της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης - #004

πρώτη δημοσίευση 25.9.2020

➤ από το φύλλο #1, Ιούνιος 1960

➤ η Ελληνική δημοσιογραφία στον Πόντο

 

ο μεγάλος νοσταλγός Γιώρμπεης...

➤ Γιώρμπεης Παπαδόπουλος

 
➤ γεννήθηκε στην Φάτσα του Πόντου
➤ διέμενε στο Σικάγο των ΗΠΑ από το 1910. Πως βρέθηκε εκεί από τόσο νωρίς μας είναι άγνωστο
➤ γενικά, τα στοιχεία που βρήκαμε μετά από αναζήτηση είναι ελάχιστα
➤ ήταν συνεργάτης της ΠΕ, δύο άρθρα του υπάρχουν στην ψηφιακή βιβλιοθήκη της ΕΠΜ
     • ΠΕ, τ. 94-95, σελίδες μουσικής "ΑΝΑΤΟΛΗ"
     • ΠΕ, τ. 155-156, εις μνήμην Ξενοφώντος Κ. Άκογλου
➤ ασχολήθηκε, μάλλον ερασιτεχνικά, με την μουσική. Πρέπει να σπούδασε σε ωδείο στο Σικάγο.
➤ έγραψε κάποια μουσικά έργα τα οποία δημοσίευσε η Ποντιακή Εστία.
➤ όποιος γνωρίζει περισσότερα γι’ αυτόν τον μεγάλο νοσταλγό της πατρίδας ας σχολιάσει παρακάτω.

 

[πρώτη δημοσίευση Ιούνιος του 2017] 

όταν ψυχορραγούσε η Τραπεζούντα - #2

➤ δεύτερο μέρος - το πρώτο μέρος εδώ
➤ ο Αντώνης Παπαδόπουλος στην επιστροφή του από την Κωνσταντινούπολη σταματάει στην Σαμψούντα για να τους ενημερώσει ...
➤ εκεί συναντιέται με τον Πλάτωνα Αϊβαζίδη ο οποίος είναι πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεως Αμασείας - δείτε βιογραφικά στοιχεία εδώ
➤ έχουμε πέντε αναρτήσεις μας με γενικό τίτλο "ο παρορμητικός Γερμανός Καραβαγγέλης" όπου συλλέξαμε όσες αναφορές βρήκαμε για τον ρόλο της Μητροπόλεως κατά την διάρκεια του 1908 - 1921 (στην ετικέτα Γ. Καραβαγγέλης εδώ ).

ΤΟ ΒΗΜΑ της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης - #003

 πρώτη δημοσίευση 24.9.2020

➤ από το φύλλο #1, Ιούνιος 1960

 

 

όταν ψυχορραγούσε η Τραπεζούντα - #1

➤ ανάρτηση σε τέσσερις συνέχειες
➤ διαβάστε από πρώτο χέρι, αυτό του Αντώνη Παπαδόπουλου (*) από το Χορτοκόπι Ματσούκας.
➤ ο Παπαδόπουλος ήταν ένας των "εξ απορρήτων" του Χρύσανθου. 
➤ ένα 19σέλιδο κείμενο του που βρήκαμε στο δίκτυο με τίτλο "η ιστορία του χωρίου Χορτοκόπι Ματσούκας Τραεζούντος Πόντου" μπορείτε να το κατεβάσετε εδώ

(*)
ένας από τους εκατοντάδες αφανείς ήρωες (δείτε την σχετική ετικέτα στο blog) - δάσκαλους του γένους των Ποντίων - θα επανέλθουμε.

ΠΕ, 1962, τ. 145-146

έρθεν το Μοθόπωρον...

 σελίδα Pontos News

πως γίνεται να λατρεύουμε αυτό που δεν είδαμε ;

 πρώτη δημοσίευση 19.9.2020

➤ το λεύκωμα αυτό το έχω από τις 4.9.1998 και μάλιστα με ιδιόχειρη αφιέρωση από τον εκλεκτό Στάθη Ταξίδη

➤ δεν θυμάμαι που και σε ποια εκδήλωση στην Θεσσαλονίκη, κενό μνήμης...

➤ δεν έχει πολύ καιρό που υποσχέθηκα στον επίσης εκλεκτό Παντελή Καραλευθέρη να αναρτήσω την εισαγωγή

➤ διαβάστε την, απομνημονεύστε την, αυτό είναι το ρεζουμέ...

➤ μας συμπεριλαμβάνει όλους μας η φράση με βάρος μεγατόνων...

 

"πως γίνεται να λατρεύουμε αυτό που δεν είδαμε ;

πως γίνεται και νοσταλγούμε αυτό που δεν ζήσαμε ;"

➤ αφιερωμένο στους τρεις συγγραφείς του λευκώματος

ΤΟ ΒΗΜΑ της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης - #002

 πρώτη δημοσίευση 18.9.2020

 

➤ από το φύλλο #1, Ιούνιος 1960

➤ γράφει ο Μιχάλης Μεταλλείδης

 

ΤΟ ΒΗΜΑ της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης - #001

πρώτη δημοσίευση 18.9.2020

➤ σημαντικά τα νέα από την Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης (ΕΛΘ)

➤ πριν λίγες μέρες πληροφορήθηκα την κίνηση της ΕΛΘ για την επανέκδοση σε ψηφιακή μορφή ενός ιστορικού εντύπου. του ΒΗΜΑτος της Ευξείνου Λέσχης.

➤ στον ουρανό το γύρευα... έψαχνα να το βρω για να κάνω φωτοτυπίες, ρώτησα την ΕΠΜ η οποία είχε μόνο λίγα φύλλα...

➤ και να που ο Πρόεδρος και το ΔΣ της ΕΛΘ μας το δίνουν ψηφιακά. Τους ευχαριστούμε

➤ ζήτησα και έλαβα την άδεια για αναρτήσεις που θα επιλέγω και που θα κρίνω ότι έχουν θέση στην θεματολογία αυτού του blog. Η άδεια μας εδόθη γραπτώς. Προς τούτο, ευχαριστώ τον Πρόεδρο κ. Λυσαρίδη Γεώργιο

➤ κάθε ανάρτηση από ΤΟ ΒΗΜΑ θα έχει αρίθμηση και θα εντάσσεται στην ετικέτα ΕΛΘ

➤ αυτή είναι η ανάρτηση #001 για το ξεκίνημά μας. Είμαστε σίγουροι ότι θα βρούμε πολύτιμο υλικό μέσα από της σελίδες της εφημερίδας του ιστορικού συλλόγου ΕΛΘ που μαζί με τους Αργοναύτες αποτελούν τους πυλώνες του συλλογικού Π.Ε.

το ξερίζωμα των Σουρμενιτών

➤ άρθρο του Χρήστου Σ. Εφραιμίδη για την πατρίδα του τα Σούρμενα
➤ δείτε με πόσο πόνο και σπαραγμό περιγράφει σε λίγες γραμμές την προετοιμασία για την παντοτινή εγκατάλειψη των πατρογονικών εστιών
➤ πρώτη δημοσίευση 27.11.2015

ΠΕ, 1958, τ. 100

Μωμόγεροι & Κοτσαμάνια #5 - καλοπροαίρετα και θαρρετά

➤ μετά από αρκετό διάβασμα για το θέμα το οποίο παραθέσαμε σε 4 συνέχειες, έχουμε καταλήξει σε ορισμένα συμπεράσματα. Αυτά καλείστε να τα διαβάσετε ψύχραιμα και καλοπροαίρετα. Κάθε αντίλογος δεκτός στα σχόλια εδώ ή με e-mail, αλλά με τεκμηρίωση. Και τεκμηρίωση δεν νοείται "μα έχω από τον παππού μου μια φουστανέλα στο σεντούκι ..."

δεν σας ζητάμε να υιοθετήσετε τα συμπεράσματα μας, διαβάστε και βγάλτε τα δικά σας

➤ τα προηγούμενα μέρη του άρθρου…
    • 1ο μέρος : εδώ
    • 2ο μέρος : εδώ
    • 3ο μέρος : εδώ
    • 4ο μέρος : εδώ

➤ τα σχόλια μας :

• το δηλώσαμε από την αρχή, δεν είμαστε ειδικοί και πολύ περισσότερο δεν είμαστε ειδικοί στον χορό, στο τραγούδι, στο θέατρο, στην λαογραφία. Απλά, βάζουμε ερωτήματα, διαβάζουμε, μελετούμε, συγκρίνουμε…

• τα δρώμενα στον Πόντο ήταν δύο, διαφορετικά μεταξύ τους : Μωμόγεροι και Κοτσαμάνια (αναφέρεται σε διάφορα άρθρα, κάνουμε ειδική μνεία στον Ματσουκέτα Ν. Λαπαρίδη, #10 στην Ποντιακή Εστία & στο βιβλίο του). Στην Ελλάδα, τα Κοτσαμάνια βαπτίσθηκαν Μωμογέρια, δεν ξέρουμε γιατί, ποια η σκοπιμότητα, δεν μας αρέσει το όνομα Κοτσαμάνια ; είναι Τούρκικο ; Παράδοση αλά κάρτ ;

• ΝΑΙ, υπήρξαν χωριά που φόρεσαν φουστανέλες, περικεφαλαίες κλπ. (ΠΕ, 1954 άρθρο Δημητριάδη Χρ., άρθρο & βιβλίο Νίκου Λαπαρίδη κλπ. κλπ.). Αυτά δεν πρέπει να ήταν παραπάνω από εφτά (7) κατά τον Δημητριάδη, δύο (2) κατά τον Λαπαρίδη. Και βέβαια το ερώτημα είναι : γιατί μόνο στα 7 χωριά (2 κατά τον Λαπαρίδη) και όχι στα διπλανά, π.χ. στην Κούτουλα, Άγουρσα, Λαραχανή, στην Γαλίαινα, στα χωριά της κοιλάδας του Χαμψίκϊοϊ και Κουσεράς. Δεν λέμε στην Χαλδία ούτε ακόμα πιο μακριά, π.χ. στα δικά μας χωριά του Δ. Πόντου !!! Όταν έχουμε την ίδια γλώσσα απ’ άκρη σε άκρη σε όλο τον Πόντο, αναρωτιόμαστε γιατί ΜΟΝΟ ΕΚΕΙ το κατ’ αυτούς "αρχαιοπρεπές" και "Αλεξανδρινόν" έθιμο ; 

• η "αιώνια" απορία μας για το πώς βρέθηκαν οι φουστανέλες και οι περικεφαλαίες στην Ματσούκα, απαντιέται από τον Ν. Λαπαρίδη στο άρθρο της Ποντιακής Εστίας του 1979 τεύχος 26 (βλέπε παρακάτω)

• ενδεχόμενη πιθανή για να μην πω βέβαιη εμπλοκή για "εθνική ενδυμασία" από τον "εθνικό μας δαφνοστεφή ποιητή" Στέλιο Σπεράντζα ο οποίος ήταν διευθυντής στο σχολείο της Λιβεράς επί μια πενταετία. Ο Σπεράντζας γεννήθηκε στην Σμύρνη και σπούδασε στην Αθήνα. (βιβλία Ν. Λαπαρίδη & Ανέστη Παπαδόπουλου, Αναμνήσεις και νοσταλγήματα από τον Πόντο μας – έκδοση 1962, σελ. 69).

• παραθέτουμε (παρακάτω) δύο φωτογραφίες από θεατρικές παραστάσεις στην Κερασούντα και Τραπεζούντα στις αρχές του αιώνα. Μπορεί σε κάποιους κάτι να λέει...

• είναι αναμφισβήτητο λοιπόν ότι υπήρξαν και Μωμόγεροι και Κοτσαμάνια. Η δική μας ένσταση συνίσταται στην καθιέρωση (ή στην προσπάθεια καθιέρωσης) μιας ξένης για τον Πόντο φορεσιάς. Αυτή μάλλον υπαγορεύτηκε στις αρχές του αιώνα από μια προσπάθεια "απόδειξης" της Ελληνικότητας του Πόντου σε στενό όμως γεωγραφικό χώρο. Σ’ αυτό βοήθησαν διάφοροι παράγοντες όπως ταξίδια και μετανάστευση κατοίκων της Λιβεράς στην Πόλη, ενδεχομένως κάποια προνόμια λόγω Γκιούλ Μπαχάρ (πχ ελευθερία έκφρασης), ο Σμυρνιός-Ελλαδίτης δάσκαλος Στέλιος Σπεράντζας που έμεινε πέντε χρόνια διευθυντής στο σχολείο της Λιβεράς, οι θεατρικοί θίασοι στην Τραπεζούντα κλπ. κλπ.  

• η/οι Ομοσπονδία/ες πρέπει να αναθέσει σε μια ομάδα μελετητών να ξεδιαλύνει το θέμα μια για πάντα. Μελετητές, όμως ανεπηρέαστοι από τοπικισμούς, εμμονές, ιδεοληψίες κλπ. κλπ. Η άλλη λύση είναι να μην γίνει τίποτα, που είναι και η πιο πιθανή.

• ο διαχειριστής αυτής της σελίδας δηλώνει κατηγορηματικά ότι η μόνη μας πρεμούρα είναι η διατήρηση της ράτσας μας, η γνώση της ιστορίας και του πολιτισμού μας, η σύμπνοια μεταξύ μας. Γι’ αυτό πασχίζαμε και συνεχίζουμε να πασχίζουμε. Όλα όμως τα παραπάνω σε σωστές βάσεις, χωρίς αυτοσχεδιασμούς, χωρίς ιδιοτέλειες, χωρίς αρχηγιλίκια, χωρίς κανένα αντάλλαγμα κάθε μορφής…

• αυτά...  

ΠΕ, 1979, τ. 26

ο Νίκος Λαπαρίδης, επίτ. λυκειάρχης,
γεννήθηκε το 1920 στο Νοβοροσίσκ της Ρωσίας.
Έλκει την καταγωγή από τη Ζάβερα της Ματσούκας

Μωμόγεροι & Κοτσαμάνια - #4

➤ συνεχίζουμε την ανάρτηση μας για τους Μωμόγερους – Κοτσαμάνια με το τέταρτο μέρος
➤ για άσους/ες θέλουν πρώτα να διαβάσουν τα προηγούμενα μέρη… 
1ο μέρος : εδώ
2ο μέρος : εδώ
3ο μέρος : εδώ

➤ α/α 9 : 
πλήρης περιγραφή του δρώμενου Κοτσαμάν

➤ α/α 10 και 11 : 
το άρθρο του Ν. Λαπαρίδη στην ΠΕ το 1979 και στην συνέχεια μικρή αναφορά στο βιβλίο του

από το βιβλίο του Ν. Λαπαρίδη

➤ α/α 12 :
Καμία αναφορά για τα Μωμογέρια ή Κοτσαμάνια όσον αφορά το δικό του χωριό, την Άγουρσα η οποία είναι κοντοχώρι με την Λιβερά, Άλλωστε ο ίδιος πήγε στο σχολείο στην Λιβερά. Γι' αυτό έχει εκτενή αναφορά στον Στέλιο Σπεράντζα
Ακολουθεί η ανάρτηση #5 με τα σχόλια μας μας για το θέμα...