το σχολείο στην Λαραχανή...

➤ διαβάζοντας και ξαναδιαβάζοντας το συγκλονιστικό βιβλίο του Λευτέρ Αγά - Ελευθέριος Ε. Ελευθεριάδης - επιστροφή στην Ιθάκη - μένω στην σελίδα 83
➤ ο Λευτέρ Αγάς αντικρίζει το σχολείο του στην Λαραχανή της Ματσούκας του Πόντου και συλλογιέται...

➤ ...κι' εγώ γυρνάω 60 τόσα χρόνια πίσω, μαθητής στο δημοτικό, στο χωριό μου Καλλίφυτος Δράμας και με πιάνει ένα κόμπος να πνιγώ...
➤ ναι, αυτό το ποίημα το λέγαμε στις γιορτούλες μας, ίσως να το απάγγειλα κι' εγώ...

Απ' έξω μαυροφόρ' απελπισιά,
πικρής σκλαβιάς χειροπιαστό σκοτάδι,
και μέσα στη θολόκτιστη εκκλησιά,
στην εκκλησιά, που παίρνει κάθε βράδυ
την όψη του σχολειού,
το φοβισμένο φως του καντηλιού
τρεμάμενο τα ονείρατα αναδεύει,
και γύρω τα σκλαβόπουλα μαζεύει.

Εκεί καταδιωγμένη κατοικεί
του σκλάβου η αλυσόδετη πατρίδα,
βραχνά ο παπάς, ο δάσκαλος εκεί
θεριεύει την αποσταμένη ελπίδα
με λόγια μαγικά,
εκεί η ψυχή πικρότερο αγροικά
τον πόνο της σκλαβιάς της, εκεί βλέπει
τι έχασε, τι έχει, τι της πρέπει.

Κι απ' την εικόνα του Χριστού ψηλά,
που εβούβανε τα στόματα των πλάνων,
και ρίχνει και συντρίβει και κυλά
στην άβυσσο τους θρόνους των τυράννων,
κι από τη σιγαλιά,
που δένει στο λαιμό πνιγμού θηλιά,
κι απ' των προγόνων τ' άφθαρτα βιβλία,
που δείχνουν τα πανάρχαια μεγαλεία,

ένας ψαλμός ακούγεται βαθύς
σα μελωδίες ενός κόσμου άλλου,
κι ανατριχιάζει ακούοντας καθείς
προφητικά τα λόγια του δασκάλου
με μια φωνή βαριά.

"Μη σκιάζεστε στα σκότη! Η λευθεριά
σαν της αυγής το φεγγοβόλο αστέρι
της νύχτας το ξημέρωμα θα φέρει"

(το κρυφό σχολειό του Ιωάννη Πολέμη)
 

του Νικολάου Γύζη