Διαμαντής Λαζαρίδης
έφυγε σαν σήμερα, στις 29.9.2019
in memoriam...
 |
| είχα πει ότι όταν βρεθώ στην Δράμα θα πάω στο κοιμητήριο του Σιδηρόνερου να ανάψω το καντήλι του αλησμόνητου ξαδέλφου Διαμαντή Λαζαρίδη |
πρώτη δημοσίευση 31.3.2017
έφυγε στις 29.9.2019
➤ 1. ο Διαμαντής είναι μακρινός συγγενής μου. Όταν στις 28.12.2016 βρεθήκαμε μετά από καιρό, μάλλον βρήκαμε το σημείο συγγένειας. Αυτοί έχουν στο σόι τους κάποιους με επώνυμο Παντελίδης από τα χωριά της Φάτσας του Πόντου. Η εκ πατρός γιαγιά μου, επίσης από τα χωριά της Φάτσας, το πατρικό της είναι Παντελίδου. Άρα το "δέσιμο" είναι το σόι των Παντελιδαίων.
Παρακάτω θα σας μεταφέρω μερικές προσωπικές θύμισες σχετικά με τον Δ.Λ.
➤ πως τον γνώρισα...
Δεν θυμάμαι να τον ήξερα πριν από το 1989, ίσως γιατί έφυγα πολύ μικρός από το χωριό μου, στα 13 μου. Το 1989 ήμουν μέλος του ΔΣ του συλλόγου ΑΡΓΩ της Καλλιθέας. Κάναμε προετοιμασίες για το ετήσιο Ποντιακό τριήμερο και κάτι θέλαμε από την Επιτροπή Ποντιακών Μελετών (ΕΠΜ). Έστειλα δύο κοπέλες (*) στα γραφεία της επιτροπής για συνεννόηση. Εκεί βρήκανε τον Διαμαντή και μεταξύ των άλλων συζητήθηκε και ο τόπος καταγωγής των. Όταν ο ξάδελφος ανάφερε τον δικό του δηλ. την Φάτσα, οι κοπέλες του είπαν ότι αυτός που μας έστειλε είναι κι’ αυτός Φάτσαλους. Μου τα εξιστόρησαν όταν γυρίσανε και δεν θυμάμαι σε πόσες μέρες ανταμώσαμε και βγήκαμε συγγενείς…
➤ φιλοξενία στο σπίτι μας
διήγηση Δ.Λ. στην ανάρτηση μου "στην Πόντια γιαγιά" στο blog
"Μάρτιος 1941. Όλα τα χωριά, εκείθεν του Νέστου ποταμού προς τα βουλγαρικά σύνορα, εντολή να εκκενωθούν, εν όψει Γερμανικής επιθέσεως εκ του Βουλγαρικού εδάφους. Εμάς του Σιδηρονέρου μας κατέβασαν στη Ραβίκα (Καλλίφυτο). Εγώ με τον αδελφό μου αναλάβαμε να μεταφέρουμε πεζή, τις αγελάδες (καμιά δεκαριά κεφάλια). Νυχτώσαμε στο "τσάι της Ραβίκας" κάτω από σφοδρή χιονοθύελλα, βρεγμένοι ως το κόκαλο ... Τα χαράματα κίνησα να πάω στο χωριό (Ραβίκα) να δω πού πήγαν οι δικοί μας που είχαν κατεβεί με στρατιωτικά αυτοκίνητα. Στη Ραβίκα για πρώτη φορά πήγαινα. Πού να πάω; Ποιόν να ρωτήσω; ... Θυμήθηκα πως ο πατέρας μου μας μιλούσε για κάποια, συγγενική οικογένεια από τη Φάτσα "τη Κοϊμτζή" Ρωτώντας έφτασα στο σπίτι. Βρήκα τη θεία Αναστασία "την Κοϊμτζάβα". Της είπα ποιος είμαι ... έβαλε τα κλάματα βλέποντας και τα χάλια μου... Με πήρε μέσα... με έδωσε κάλτσες,... ρούχα... ζέστανε νερό... να πλυθώ μου έδωσε να φάω... Δεν θα την ξεχάσω ποτέ τη θεία 'Ναστασία την "Κοϊμτζάβα"... τη γιαγιά σου ξάδελφε Χρόνη ! "
➤ μέλος στον σύλλογο Αργοναύται - Κομνηνοί
πολλά χρόνια πριν πήγα στα γραφεία των Αργοναυτών για να γραφτώ μέλος του συλλόγου. Στην γραμματεία μου είπαν ότι πρέπει να τους αναφέρω δύο μέλη του συλλόγου οι οποίοι με προτείνουν. Δεν ήξερα ότι ίσχυε κάτι τέτοιο. Πως μου ήλθε, γνωρίζοντας ότι ο Διαμαντής είναι μέλος, (μπορεί να ήταν και στο ΔΣ), τους είπα ότι...
- έχω μόνο ένα
- και ποιος είναι ;
- ο κ. Διαμαντής Λαζαρίδης…
- εεε!!! αυτός κάνει για δέκα…
(*) η μία ήταν η Κλαυδία η Κανδηλάπτη από το γνωστό σόι του λόγιου της Αργυρούπολης την οποία αναζητώ. (την εντόπισα...)
 |
| σήμερα 31.3
ο ξάδελφος έχει τα γενέθλια του.
Ξάδελφε, σου εύχομαι να είσαι καλά, να έχεις
την υγεία σου
και να σε έχουμε πάντα στις επάλξεις
|
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, κυρίες και κύριοι
Επιτρέψτε μου καταρχάς να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες προς τον Πρόεδρο και το ΔΣ της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών για την ευκαιρία που μου έδωσαν – που συνιστά ιδιαίτερη τιμή – να μιλήσω για το Διαμαντή Λαζαρίδη, μια σημαντική προσωπικότητα του ποντιακού ελληνισμού.
Πριν απ’ όλα θα ήθελα να αναφερθώ στο οικογενειακό υπόβαθρο του Διαμαντή Λαζαρίδη, γιατί έτσι θα γίνουν περισσότερο κατανοητά όχι μόνο το μέγεθος της προσφοράς του, αλλά και τα κίνητρα που τον οδήγησαν στο έργο του.
Γεννήθηκε το 1928 στο Σιδηρόνερο Δράμας, από γονείς Πόντιους, που καταγόταν απ’ την παραθαλάσσια Βαδισάνη (Φάτσα). Γονείς του ο Θεμιστοκλής Λαζαρίδης και η Παρασκευή, το γένος Κατσίδου. Ο πατέρας του κατά την περίοδο της Γενοκτονίας στρατεύτηκε δύο φορές στα Τάγματα Εργασίας, την πρώτη το 1918 στο Ερζερούμ, απ’ όπου δραπέτευσε για να επιστρέψει στα χωριά της Φάτσας, τη δεύτερη το 1921, όπου επειδή γνώριζε την τουρκική, ο Αξιωματικός του Τάγματος τον αξιοποίησε ως διερμηνέα κι όταν πήρε μετάθεση στη Σαμψούντα, τον πήρε μαζί του. Εκεί συμμετείχε σε μυστική οργάνωση, της οποίας το συντονισμό είχε ο Επίσκοπος Ζήλων Ευθύμιος, με κύριο έργο τη φυγάδευση ανταρτών και φυγόδικων στη Ρωσία. Το ’22, εξαιτίας της πληροφόρησης που είχε απ’ τη θέση του, καταλαβαίνει ότι όλα θα γίνουν χειρότερα και στέλνει γράμμα στη σύζυγό του Παρασκευή να φύγει με τα παιδιά στην Ελλάδα, πράγμα που γίνεται. Απολύεται το 1923, έρχεται στην Ελλάδα και βρίσκει την οικογένειά του στα Γιάννενα. Τους πηγαίνει στην Καλαμαριά, όπου όμως είχε συγκεντρωθεί μεγάλος αριθμός προσφύγων, ενώ οι άθλιες συνθήκες και η υγρασία στέλνουν πολλούς στο θάνατο. Μεταξύ αυτών αρκετοί απ’ την οικογένεια του Διαμαντή, όπως η 4 ετών αδελφή του Χαρίκλεια. Ένας Θείος του που υπηρετούσε στη διεύθυνση εποικισμού Δράμας τους μιλά για τα όμορφα χωριά βόρεια της Δράμας, που έχουν καλό και υγιεινό κλίμα. Έτσι εγκαθίστανται στο Σιδηρόνερο. Εκεί αναδεικνύεται η ηγετική φυσιογνωμία και η ανιδιοτελής προσφορά του πατέρα του στους κατοίκους, γεγονός που εκτιμούν οι κάτοικοι του χωριού, επιλέγοντάς τον για 4 συνολικά τετραετίες Πρόεδρο της Κοινότητας.
Ο Διαμαντής, 5 χρόνια μετά την εγκατάσταση της οικογένειας στο Σιδηρόνερο είδε για πρώτη φορά το φως του κόσμου, 3ο παιδί μεταξύ των 6 αδελφών του. Προηγήθηκε η Χαρίκλεια (1919), η Έλλη (1926), ο Γιάννης (1927, που πήρε το όνομα του παππού του που είχε πεθάνει στις εξορίες), ο Διαμαντής (1928), ο Ρήγας (1930) και ο Βύρων (1935).
Μετά την αποφοίτηση απ’ το Δημοτικό Σχολείο του χωριού του φοιτά στο Γυμνάσιο Δράμας, ακολουθεί η Παιδαγωγική Ακαδημία Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια αρχίζει η ωραία περιπέτειά του ως Δασκάλου σε διάφορες πόλεις και χωριά: Περιστεριά, Καλλίφυτο και Παρανέστι Δράμας, στην πόλη της Δράμας και μετά στη Θεσσαλονίκη. Διετής μετεκπαίδευση στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης και αποφοίτησή του απ’ το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Γίνεται Επιθεωρητής Δημοτικών Σχολείων στην περιοχή Γιαννιτσών, αποσπάται στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας, επιστρέφει στα Γιαννιτσά και στη συνέχεια στις περιοχές Ηλιούπολης και Κηφισιάς. Το 1983, συνταξιοδοτείται με 34 χρόνια υπηρεσίας.
Μέλος του ΔΣ της ΕΠΜ για 25 χρόνια, απ’ το 1985 μέχρι το 2011. Απ’ το 2005 αποσύρεται στο χωριό που γεννήθηκε και μεγάλωσε, το Σιδηρόνερο.
Κατά την 25ετία του στην ΕΠΜ υπηρετεί ως Γενικός Έφορος και Αντιπρόεδρος, με αυξημένες υποχρεώσεις και ευθύνες, λόγω μακράς απουσίας του Προέδρου στη Θεσσαλονίκη και την Κύπρο. Κατά γενική ομολογία ανταποκρίνεται με απόλυτη επιτυχία σ’ αυτές τις υποχρεώσεις και ευθύνες.
Όλα αυτά τα χρόνια το κτίριο της ΕΠΜ έγινε δεύτερο σπίτι του. Απ’ το μουντό διαμέρισμα της Κολοκοτρώνη 25 στο γιαπί της ΕΠΜ, όπου στην αρχή υπήρχε μόνο το υπόγειο και το ισόγειο, ενώ με συνεχείς αγώνες και προσπάθειες, στις οποίες πρωτοστατεί ο ίδιος, σιγά-σιγά χτίζονται και οι υπόλοιποι όροφοι, με αποκορύφωμα τη δημιουργία του Μουσείου του Ποντιακού Ελληνισμού.
Περισσότεροι από 20.000 τόμοι του Αρχείου Πόντου, που μέχρι τότε ήταν διασκορπισμένοι σε διάφορες αποθήκες συγκεντρώνονται με δικές του προσπάθειες και τοποθετούνται ταξινομημένοι στο υπόγειο του κτιρίου της ΕΠΜ. Με συνεχείς προσπάθειες αλλά και επιδέξιους χειρισμούς κατορθώνει να συγκεντρώσει πόρους για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη λειτουργία της Επιτροπής. Είναι χαρακτηριστική η μεγάλη προσφορά των Αδελφών Σουμελίδη, 30 εκατομμυρίων δρχ για το Μουσείο και 52 εκατομμυρίων για το αποθεματικό της ΕΠΜ. Αξίζει να τονιστεί ότι οι δωρητές στη σχετική πράξη δηλώνουν ότι έχουν εμπιστοσύνη στο Δ. Λαζαρίδη ότι θα διαχειριστεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο το ποσό της δωρεάς.
Γνωστοποιεί το έργο της ΕΠΜ στέλνοντας τις εκδόσεις της στα Πανεπιστήμια και την Ακαδημία, γεγονός που συντέλεσε στη βράβευση τελικά της ΕΠΜ από τη δεύτερη.
Δεν ήταν μόνο σεμνός κι ακούραστος εργάτης. Έχει μελετήσει σε βάθος και είναι εξαιρετικός γνώστης της ιστορίας του ποντιακού ελληνισμού. Σημαντικό είναι και το επιστημονικό έργο του:
-ΑΠ, τ.45ος: "Ο οπλαρχηγός Σάββας Παπαδόπουλος / ανέκδοτο έργο για τη ζωή και το έργο του"
-ΑΠ, τ.48ος: "Τα δημοσιεύματα του περιοδικού Ξενοφάνης για τον Πόντο"
-ΑΠ, τ. 49ος: "Η μονή και τα ιεροδιδασκαλείο Πρασάρεως του Πόντου"
-ΑΠ, τ. 50ος: "Άνθιμος Παπαδόπουλος: Σύντομη βιογραφία"
-Το αποκορύφωμα του επιστημονικού του έργου είναι η μονογραφία του
"Στατιστικοί πίνακες της εκπαιδεύσεως των Ελλήνων του Πόντου, 1821-1922", ένα μεγάλης αξίας έργο 560 σελίδων, που δημοσιεύθηκε στο Αρχείο Πόντου, Παράρτημα 16 (1988). Πρόκειται για ένα εγχειρίδιο με ένα τεράστιο πλήθος στοιχείων που αναφέρονται στην εκπαίδευση των Ελλήνων του Πόντου, το οποίο έδωσε την ευκαιρία στους επόμενους ερευνητές να "χτίσουν" νέες μελέτης στηριζόμενοι σ’ αυτό. Μεταξύ αυτών και ο ομιλών.
Η προσφορά του στην ΕΠΜ συμπυκνώνεται στις φράσεις: μακροχρόνια σεμνή παρουσία, συνεχής και ανιδιοτελής προσφορά, αγώνας και αγωνία για τη συνεχή βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας της, αφοσίωση στο στόχο και αγάπη. Σαν απλός στρατιώτης.
Φρόντιζε το εκδοτικό έργο της ΕΠΜ σαν δικό του έργο. Πονούσε για την ΕΠΜ, φρόντιζε για την εξεύρεση πόρων για τη λειτουργία της. Να βρίσκει ανθρώπους της προσφοράς δίπλα του. Ήταν και παραμένει εργατικός και αγαπητός. Υπηρετούσε το στόχο, χωρίς να επηρεάζεται από μεμψιμοιρίες και άδικες συμπεριφορές απέναντί του. Με το έργο του απέδειξε ότι σεβάστηκε το παρελθόν, τίμησε το παρόν και άνοιξε θετικές προοπτικές για το μέλλον της κιβωτού μας, της ΕΠΜ.
Άνθρωπος της πραότητας και της λεβεντιάς, της πίστης στο σύστημα ιδεών και αξιών του ποντιακού ελληνισμού, της ανιδιοτελούς προσφοράς, της γενναιοδωρίας. Ένας πραγματικός ευπατρίδης του ποντιακού ελληνισμού.
Αυτή τη γενναιοδωρία εισέπραξε από πρώτο χέρι ο ομιλών, ο οποίος καθοδηγήθηκε απ’ τον Διαμαντή Λαζαρίδη στην αυγή της δεκαετίας του 1990, όταν ξεκινούσε την περιπλάνησή του στο θαυμαστό κόσμο του ποντιακού ελληνισμού.
Ο χαρακτήρας του συμπυκνώνεται στα λόγια που είπε στον ομιλούντα, όταν του τηλεφώνησε για να τον ρωτήσει σχετικά με κάποια στοιχεία της ζωής του
Θα μου αρκούσε μια επιστολή,
Τον ευχαριστούμε για όσα συμβολίζει. Του ευχόμαστε υγεία ακλόνητη και δύναμη, να συνεχίσει να δημιουργεί. Είναι ένα πρότυπο απ’ αυτά που προσέφερε η ΕΠΜ στη νέα γενιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου