ο παρορμητικός Γερμανός Καραβαγγέλης - #1

➤ μια σειρά από πέντε αναρτήσεις σχετικά με τις εξαλλοσύνες του Γερμανού Καραβαγγέλη θα ακολουθήσουν τις επόμενες ημέρες. Το τίμημα που πλήρωσε ο λαός του Δ. Πόντου είναι μάλλον δυσανάλογο με τα όποια οφέλη.
➤ γράφει ο Σάββας Π. Ιωακειμίδης (1887 – 1979) στο βιβλίο του "συμβολή εις την γενικήν ιστορίαν του Πόντου" : η κρίσις ημών αύτη θα φανή πιθανόν ως υπερβολική και θα χαρακτιρισθή ως έλλειψις σεβασμού προς την μνήμην του εκλιπόντος ιεράρχου, τα μάλα σεβαστού, αλλ' ημείς γράφομεν ιστορίαν, ήτις στηρίζεται επί της αληθείας και η αλήθεια πρέπει να λέγεται προς πάσαν κατεύθυνσιν.

➤ ο γράφων έκανε σχετική έρευνα στα βιβλία και τα παλιά περιοδικά για τον Πόντο. Παραθέτει τις γραφές και τις θύμισες εκείνων που έζησαν αυτά τα δραματικά γεγονότα στον Δυτ. Πόντο. Αυτά γράψανε οι αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες. Τα συμπεράσματα δικά σας...  

 

[πρώτη δημοσίευση 11.2.2017]

1. άφιξη του Γ.Κ. στην Σαμψούντα στις 25.3.1908 ως μητροπολίτης

2. [ο Καραβαγγέλης φαίνεται πως ήταν υπέρμαχος της άμεσης κλιμάκωσης της έντασης με τους Τούρκους στον Πόντο, πιστεύοντας στην αποτελεσματικότητα μιας ένοπλης δράσης κατά τα πρότυπα του Μεκεδονικού αγώνα και των Βαλκανικών πολέμων] Νίκος Μαραντζίδης, γιασασίν μιλλέτ, σελ. 64
➤ και ο πλέον αδαής καταλαβαίνει ότι η "άμεση κλιμάκωση" απαιτεί μερικά βασικά πράματα, όπως έμψυχο υλικό, οπλισμό, επιμελητεία, δομή & οργάνωση, κάποιες υποτυπώδεις έστω επικοινωνίες κλπ. αυτά όμως ΔΕΝ υπήρχαν ...

3. στις πρώτες σελίδες του βιβλίου του Δημήτρη Κουτσογιαννόπουλου (ανάρτηση μας εδώ ) αναφέρει : Είναι το καλοκαίρι του 1908. Στην Σαμψούντα υπάρχει ήδη μυστική οργάνωση. Ο νεαρός Δημήτρης βρίσκει προκηρύξεις και όπλα κάτω από το κρεβάτι του πατέρα του. Είναι περισσότερο από βέβαιο ότι πίσω από αυτές τις κινήσεις-πρωτοβουλίες είναι ο Καραβαγγέλης λαμβάνοντας υπόψη το παραπάνω.

4. [… να σημειωθεί επιπλέον πως σε αυτές τις προτάσεις του Καραβαγγέλη ο μητροπολίτης Τραπεζούντος Χρύσανθος αντέδρασε σφόδρα ζητώντας "ν’ αποφευχθούν τα συστηθέντα από τον Μ. Αμασείας και εγκρίνουν την συνεννόησιν με τους Τούρκους."] Νίκος Μαραντζίδης, γιασασίν μιλλέτ, σελ. 64 σημ. 41

5. εμπλέκει ενεργά τον επίσκοπο Ζήλων Ευθύμιο Αγριτέλη. [ο Καραβαγγέλης μάλιστα, πιθανόν για λόγους προφύλαξης, αλλά και επειδή μετακινούνταν συχνά εκτός Σαμψούντας, ανέθεσε στον επίσκοπο Ζήλων Ευθύμιο Αγριτέλη τον γενικό συντονισμό και την επαφή με τους οπλαρχηγούς. Για τη δράση αυτή ο Καραβαγγέλης απελάθηκε από την Σαμψούντα το 1917 ενώ ο Αγριτέλης κρεμάστηκε έπειτα από απόφαση των δικαστηρίων της Αμάσειας] Νίκος Μαραντζίδης, γιασασίν μιλλέτ, σελ. 65

6. [βέβαια , μέσα από τα Αυστριακά αρχεία που παραθέτει ο Π. Ενεπεκίδης φαίνεται πως ο Καραβαγγέλης έκανε κάποιες δημόσιες κινήσεις που έδειχναν διάθεση καταστολής του αντάρτικου.  Κατά την γνώμη μου, πρόκειται για σκηνοθετημένη από τον μητροπολίτη παράσταση προκειμένου να "ρίξει στάχτη στα μάτια" των Τούρκων αλλά και των Δυτικών.]. Νίκος Μαραντζίδης, γιασασίν μιλλέτ, σελ. 65 – σημ. 44

7. με το τέλος του πολέμου ο Καραβαγγέλης επιστρέφει (μάλλον περί τέλη του 1918) με Αγγλικό αντιτορπιλικό στην Σαμψούντα. Διαβάζουμε στα Ποντιακά Φύλλα, 1936, τ. 4-5 άρθρο με υπογραφή Π.Φ.

ξύπνησε μέσα του ο Μακεδονομάχος και "εξεδιώχθη απ’ αυτόν χωρίς να δεχθεί τα καλωσορίσματα …" Η στάση του αυτή δεν ήταν καθόλου συμβατή με την διπλωματία που πρέπει να διακρίνει όλους τους αξιωματούχους. Πολύ δε περισσότερο σε μία ευαίσθητη περιοχή όπως εκείνη του Δ. Πόντου που τίποτε δεν τελείωσε. Όλα ακόμα ήταν ρευστά.

8. ποια γνώμη είχε διαμορφώσει ο λαός για τον Γ. Καραβαγγέλη ;

Χρόνια πολλά πριν, η μητέρα μου, μου υπαγόρευσε το παρακάτω τραγούδι-θρήνο που το έλεγε η μάνα της δηλ. η γιαγιά μου Παρασκευή Παπαδοπούλου από το Κογιουμτζάντων (στα ριζά του Αγιού Τεπέ Σαμψούντας) και που το τραγουδούσαν στην πατρίδα για τον Γερμανό Καραβαγγέλη :

• Άτα ήτα γιαταλάρ, κονκσού Τουρκλερί, κομίρ κιπί ολντού, Ουρούμ κεμικλέρι

σου μιλέτι σεπεπί, δεσπότη Γερμάνο, κοϊτού μιτερλερί, τσουχτούμ μαϊρτίρος
μετάφραση :
• το χωριό Άτα που το κάψανε οι γείτονες Τούρκοι, σαν κάρβουνα γίνανε τα κόκαλα των Ελλήνων
αυτός ήταν ο αίτιος, ο Δεσπότης Γερμανός. έβαλε τα πολυβόλα, βγήκε αθώος.