χάρτης Μικράς Ασίας του 1843...

➤ έχουμε αναφερθεί πολλές φορές στις στράτες επικοινωνίας της κατεφορίας [Τραπεζούντα και εν γένει ο παραλιακός Πόντος] με την ενεφορία, δηλ. την Χαλδία (*). Στις σχετικές μας αναρτήσεις μας (βλέπε ετικέτα στράτες) μπορείτε να διαβάσετε περισσότερες λεπτομέρειες.

➤ στο δίκτυο βρήκαμε ένα ψηφιακό χάρτη του 1843 - download μεγάλο μέγεθος 4,1 ΜΒ  εδώ  - στον οποίο παραθέτουμε με μερικά σχόλια :

σχόλια :

• διαδρομή μέσω : 1-Τσεβιζλούκ, 2-Καράκαπαν (δηλ. χάνια Γοργόρογλη), 3-Madden (**), δύο κλάδοι 4-νότια και 5-βόρεια, ενώνονται στο 6 και μετά Παϊπούρτ, Ερζερούμ, 7-Χασάν καλέ και νότια για Περσία.
• δείτε ότι από την Αργυρούπολη δεν διέρχεται καμία στράτα, ούτε από την Ζύγανα (ο δρόμος εκεί έγινε το 1860-70). Επίσης Κρώμνη-Λαραχανή έγινε πολύ αργότερα, αρχές 1900. 
• το σημείο 4 (νότιος κλάδος, χωριό Τέκε) πρέπει να είναι η διαδρομή μέσω Λερί που περιγράψαμε εδώ 
• η στράτα αυτή πρέπει να ήταν η ίδια που χρησιμοποιούσαν οι Σουλτάνοι στις εκστρατείες τους καθώς και οι Μεγαλοκομνηνοί - Βυζαντινοί.

παραπομπές :
(*)
βιβλίο του Γ. Θ. Κανδηλάπτη, "Επί των οχθών του Πυξίτου", σελ. 102 :
"Υπήρχε συνήθεια παρά τοις κατοίκοις των παραλιακών πόλεων του Εύξεινου Πόντου τους ανά την Χαλδίαν ν' αποκαλώσιν ανηφορίτας, ούτοι τους των παραλίων κατηφορίτας".

(**)
Α. από το βιβλίο του Δ.Κ. Παπαδόπουλου, "αρχείον Σταυρί" σελ. 17 :
" … καθώς σημειώνει ο Κων. Λεοντίδης, μαθητεύσας παρά Μαρνοπούλω και εν τη Μονή Βαζελώνος, ο διδάσκαλος του Μαρνόπουλος κατά την διδασκαλίαν του επωνόμαζε :
1. Το Σταυρίν και Κρόμνην "Μεταλλοχώραν" δια τα εν αυτοίς μεταλλοία.
2. …………………………………."

Β. από το βιβλίο του Γ. Φιρτινίδη, Κρώμνη