7 μήνες με το κτήνος...

πρώτη δημοσίευση Ιούλιος 2016

➤ από τα βιβλία ντοκουμέντα της βιβλιογραφίας μας. Μέσα σε 104 σελίδες ο Ιωάννης Παπαδόπουλος αποτυπώνει όλο το δράμα της γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού.

➤ λίγα λόγια...
Ο Ιωάννης Παπαδόπουλος ήταν μουσικός. Μαζί με άλλους 12 Ρωμιούς, μουσικοί και αυτοί, αποτελούσαν την μπάντα του Τοπάλ Οσμάν. Η κομπανία αυτή συνόδεψε το εγκληματικό ασκέρι του βαρκάρη της Κερασούντας σε μία μεγάλη εκστρατεία αρκετών χιλιομέτρων και τεράστιας οδύνης. Ο συγγραφέας κατάφερε να δραπετεύσει, ο μόνος που επέζησε από τους Ρωμιούς. Την τρομερή αυτή περιπέτεια του την περιγράφει σ΄αυτό το βιβλίο.

• Ιωάννης Παπαδόπουλος
• σελίδες από την ιστορίαν της Κερασούντος και τα τερατουργήματα του αιμοσταγούς Τοπάλ Οσμάν καθ' όλην την περιφέρειαν του Πόντου
• έκδοση Ιωάννου Παπαδόπουλου - επιμέλεια Παντελής Φουρνιάδης
• έκδοση 1965 (εμείς έχουμε επανέκδοση αναστατική)
• σελίδες 104

➤ μια μικρή καταγραφή όσο το διαβάζαμε ...

• σ. 49 αρχικά 850 άνδρες με λάζικη στολή. Τρεις λόχοι. Μπάντα με 16 επιστρατευμένους μουσικούς (οι 13 Ρωμιοί), μέσα σ’ αυτούς και ο συγγραφέας. Οι τσέτες αποκαλούσαν τον Τοπάλ Οσμάν "ο Ταμερλάνος μας" (πιζίμ Τεμιρλέγκ).
• σ. 50 ξεκινούν από την Κερασούντα την 21.2.1921 Ο συγγραφέας ήταν παρών σε αυτήν την εκστρατεία μέχρι την επεισοδιακή απόδραση του. Μετά από πορεία 8 ωρών έφθασαν στο Κουλάκ Καγιά. Μετά από 5 μέρες (εν τω μεταξύ βελτιώθηκε ο καιρός) κατευθύνθηκαν για Νικόπολη μέσω Τάμτερε, Ασαρτσούκ. Στην Νικόπολη έφτασαν την 1.3.1921 Αναφέρει επίσης προηγούμενη επιδρομή του Τοπάλ Οσμάν τον Μάϊο του 1920 στην Νικόπολη.
• σ. 51 εγκαταλείπουν την Νικόπολη και μετά από πορεία 8 ωρών έφθασαν στην κωμόπολη Ρεφαγιέ. Από εδώ αρχίζουν οι "επιχειρήσεις" εναντίον των Κούρδων. Στο Καγιάτιπι.
• σ. 51 Κούρδικο χωριό Κοτσκίρ. 15 Μαρτίου αναχωρούν για το χωριό Ιμπρανιέ της περιφέρεια Τσίτ.
• σ. 54 ξεκίνησαν για το Κεμάχ. Περιφέρεια Τερσίμ, κυρίως Κούρδοι.
• σ. 57 "ε βρε οργανοπαίκτιδες, τώρα θα πάμε εις τους δικούς σας 400 Σανταίους, επαναστάτας κατά του κράτους…" - " …με επείγον τηλεγράφημα ο Κεμάλ διέταξε τον σφαγέα και διώκτην των χριστιανών τοπάλ οσμάν να βαδίσει εναντίων των Ελληνικών ανταρτικών σωμάτων της περιφέρειας Σαμψούντος, τα οποία έκαναν θραύσιν εις τα μέρη εκείνα" - Μετά από διήμερη πορεία μέσω των ερειπίων των Αρμένικων χωριών Αβγανός, Πιούρκ Εζπιτέρ, την 5 Απριλίου 1921 έφτασαν στο Σου-σεχρή. Την επομένη έφτασαν στην Κολώνεια (Κοϊλά-χισάρ).
• σ. 58 στις 8 Απριλίου 1921 έφτασαν στην Νεοκαισάρεια (Νικσάρ). Μετά το μακελειό ξεκίνησαν για Έρπαα όπου έφτασαν μετά από πορεία 7 ωρών.
• σ. 59 προς το Λαδήκ Οβασή, αποφεύγει την σύγκρουση με τον Κοτζά Αναστάς, στο Κίρκχαρμαν δεν άφησε ψυχή ζώσα…
• σ. 60 στις 29 Απριλίου 1921 φτάνουν στο Τούρκικο χωριό Ασαρτσίκ. Η δύναμις των τσετών αυξάνεται σε 3800 άτομα (πώς οι 850 που ξεκίνησαν και μετά από κάποιες απώλειες στις μάχες με τους Κούρδους, γίνανε 3800 είναι ένα ερώτημα…) Εξορμούν προς το Αγιού Τεπέ στις 10.5.1921
• σ. 61 χτενίζουν το Αγιού Τεπέ χωρίς να συναντήσουν αντάρτικα τμήματα. Στις 18 Μαϊου φτάνουν στο Τεκέκιοϊ. Ο τοπάλ οσμάν δεν γίνεται δεκτός να πορευτεί μέσα από την Σαμψούντα ως στρατηλάτης. Ο δήμαρχος δεν του το επιτρέπει.
• σ. 62 Πορεία προς το Καβάκ παρακάμπτοντας την Σαμψούντα. Αψιμαχίες με τον Τούρκικο στρατό λόγω λάθους. Εξέλαβαν τους τσέτες του Τοπάλ για αντάρτες Πόντιους...
• σ. 64 επί 45 μέρες "ψάχνουν" να βρουν τους αντάρτες του Αγιού Τεπέ. Εις μάτην, δεν τους βρήκανε και επέστρεψαν στο Καβάκ στις 30.7.1921
• Στις 2.8.1921 παίρνει τηλεγράφημα από τον Κεμάλ, να μεταβεί αμέσως στην Άγκυρα - στην Κάβζα…
• σ. 65 Στην Μερζιφούντα. Δεν αφήνει πέτρα στην πέτρα…
• σ. 66 στις 6.8.1921 στο Τσορούμ, πριν από το Σουγκουρλού εκτελεί 600 Σαμψούντιους που αποτελούσαν εργατικό τάγμα (ή ομάδα εξορίας ;), στην Άγκυρα…
• σ. 70 19.8.1921 - εκτελέσεις Ρωμιών μουσικών ανά πέντε, ο συγγραφέας στην τρίτη πεντάδα δραπετεύει μέσα στην νύχτα με ένα φίλο του (*) και περνάει μετά από πολλές περιπέτειες στην απέναντι μεριά του μετώπου, στον Ελληνικό στρατό. 

(*) Ο φίλος του συνελήφθη σχεδόν αμέσως.

 ➤ σχόλια μας : 
1. Σε όλη την παραπάνω πορεία του Τοπάλ Οσμάν, μέσα από τις περιοχές που ζούσαν Ρωμιοί αλλά που υπήρχαν και τα λημέρια των καπετάνιων, ποτέ δεν έγινε κάποια μάχη, μικρή ή μεγάλη. Απέφυγε να συγκρουστεί με τα αντάρτικα τμήματα μας. Το ίδιο και οι καπετάνιοι. Και το ερώτημα μας είναι...

Δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν τα (τουλάχιστον) πέντε λημέρια των ανταρτών μας ούτως ώστε να του στήσουν καρτέρι σε κάποιο πρόσφορο μέρος ; Υπήρχε χρόνος για να γίνουν οι δέουσες συνεννοήσεις μέσω συνδέσμων με όλα τα λημέρια. (τα λημέρια με αρίθμηση 1 έως 5 στον χάρτη μας). Η συνολική δύναμη των μάχιμων Ποντίων της περιοχής σίγουρα ξεπερνούσε τους 3800 του Τοπάλ Οσμάν. Δυστυχώς δεν έγινε τίποτε. Τον άφησαν ανενόχλητο.

Το λέμε καιρό τώρα. Δεν υπήρχε κεντρική διοίκηση, δεν υπήρχε κανένας συντονισμός, τίποτα. Οι καπετάνιοι νοιαζόντουσαν μόνο για την δική τους περιοχή, αυτήν προστάτευαν, τις οικογένειες τους και με όλο τον άμαχο πληθυσμό του δικού τους χώρου.

2. Να προσθέσουμε επίσης την εκστρατεία του Τοπάλ Οσμάν εναντίον των Κούρδων που επαναστάτησαν. Να συμπληρώσουμε όμως ότι επειδή οι Κούρδοι ζούσαν απομονωμένοι και σε κλειστές κοινωνίες, αυτοί που επαναστάτησαν κατά των Τούρκων ήταν κάποια μειοψηφία, μέλη μιας κοινότητας ενός Κούρδου φύλαρχου που μάλλον δεν είχε καλές σχέσεις με τον Τούρκο. Η πλειοψηφία ήταν αυτή που συμμετείχε στην γενοκτονία των Αρμενίων και των Ρωμιών. Αυτά προκύπτουν από τα βιβλία όπως π.χ. αυτό