άσκηση επί χάρτου : η πορεία των μυρίων προς τον Πόντο

πρώτη δημοσίευση στις 25.9.2015

➤ έπεσε στα χέρια μου ένας τοπογραφικός χάρτης του Πόντου. Είναι του Αγγλικού στρατού με κλίμακα 1 : 500.000 και είναι έκδοση του 1958. Επειδή μου άρεσε αυτός ο χάρτης και λόγω του ότι πρόσφατα αναρτήσαμε "το βουνό Θήχης του Ξενοφώντος : εκδοχή της Σάντας" - εδώ - είπα να κάνω μια άσκηση επί χάρτου (στην κυριολεξία…). Έβαλα λοιπόν κάτω τον χάρτη και άρχισα "επιτελικές" σκέψεις για την (βέλτιστη) πορεία των μυρίων. Σημειώνω ότι είναι μια ερασιτεχνική προσπάθεια – άσκηση που δεν διεκδικεί περγαμηνές, πρωτεία και αλάθητο. Μακριά από μένα όλα τούτα…

➤ παραδοχές :
οι παραδοχές που έκανα και που θα έκανε κάθε ένας που θα πορευόταν προς τον βορρά, διασχίζοντας άγνωστα γι’ αυτόν μέρη θα ήταν…
1. οι οδηγοί που είχαν μαζί τους θα πρέπει να γνώριζαν την διαδρομή
2. η πορεία που θα τους υποδείκνυαν οι οδηγοί θα ήταν σίγουρα υπάρχουσες & υφιστάμενες στράτες. Δεν θα "ανακάλυπταν" δικά τους μονοπάτια.
3. πορεία πάνω σε υφιστάμενη στράτα σίγουρα σημαίνει ύπαρξη νερού από πηγές - ρέματα - γκιόλες / χωριά - οικισμοί για τροφοδοσία.
4. θα απέφευγαν όσο αυτό θα ήταν εφικτό την πορεία σε άγνωστα μέρη (πιθανοί κίνδυνοι), πάνω από μεγάλα υψόμετρα κλπ. 

➤ στο χάρτη έχουμε σημειώσει :

• τις κορυφές των βουνών που βρίσκονται στην πορεία τους : α. 2.510 μ. Κουλάτ – Αεσέρ β. 3.062 μ. Άγιος Παύλος (δεξιά της Κρώμνης) γ. 2.550 μ. Καρακαπάν Σάντας.

• την πόλη Παϊπούρτ δηλ. την αρχαία Γυμνιάδα (;) του Ξενοφώντα. Πύλη εισόδου στην περιοχή των Ελλήνων. (στον χάρτη, κάτω δεξιά).

• άλλες πόλεις (Αργυρούπολη, Τσεβιζλούκ κλπ.)

• 4 σημεία που υπάρχουν στράτες προς βορρά. Παρατηρείστε την διακεκομμένη κόκκινη γραμμή, μόνο αυτές οι 4 υπάρχουν.

1. Α – 1 : οδηγεί στην στράτα (8) και από εκεί στην χώρα του Όφι
2. Β – 2 : οδηγεί στον ορεινό όγκο του Αγ. Παύλου και από εκεί δύο επιλογές : Γοργόρογλη (6) ή Καράκαπαν Σάντας (7)
3. C – 3 : όπως με την προηγούμενη Β-2 αλλά να σημειώσουμε εδώ τον δρόμο (σημείο Ν) που έρχεται από Ερζιγκιάν, Σεβάστεια. Αυτό προσθέτει επιπλέον πιθανότητες για κεντρική στράτα η C- 3
4. D – 4 : πορεία προς περιοχή της Ίμερα (από Χάκαξα) στην συνέχεια περιοχή Κρώμνης – Αγ. Σαχαρία. Δύο επιλογές : Δεξιά για Καράκαπαν Σάντας (7), αριστερά Κουλάτ-Γοργόρογλη (6)
5. Ε – 5 : η κλασική εκδοχή. Πορεία από κοιλάδα Γιαγλίτερε, Σταυρίν, Κουλάτ, Αεσέρ, Γοργόρογλη (6)
   
   • σημειωμένα με Χ είναι οι κοιλάδες Κρώμνη-Λαραχανή και Χαμψίκιοϊ. Θεωρούμε απίθανο να πέρασαν από εκεί. (οι στράτες αυτές γίνανε αιώνες αργότερα).

➤ κατά την ταπεινή μου γνώμη και χωρίς να έχω μελετήσει το κείμενο του Ξενοφώντα, χωρίς να γνωρίζω την γεωγραφία των λαών (Μάκρωνες, Κόλχοι…) επικρατέστερη είναι η C – 3 και μετά Καράκαπαν Σάντας (7). Επιστημονικά δεν νομίζω ότι θα τεκμηριωθεί ποτέ η πορεία εκτός πια κι αν γίνουν εκτεταμένες ανασκαφές πάνω σε πιθανά περάσματα ή/και ανίχνευση του εδάφους με ειδικά μηχανήματα-ραντάρ πάνω σε drones.

➤ από την φιλική σελίδα της Κρώμνης : Όποιος ενδιαφέρεται να μάθει λεπτομέρειες για το πέρασμα του Ξενοφώντα από τα μέρη της Χαλδίας του Πόντου, μπορεί να διαβάσει το κείμενο του ίδιου του Ξενοφώντα (σε νεοελληνική μετάφραση) εδώ

• και το υπόμνημα του χάρτη

➤ update : μετά από την ανάρτηση "η στράτα των καραβανιών μέσω Ματέν Κρώμνης - Λερί - Μουράτ Χαν" - εδώ - στο άρθρο προστίθεται και ο παρακάτω χάρτης (Ρώσικος χάρτης με κλίμακα 1:100.000).

δεν είναι καθόλου απίθανο η Μύριοι να πορεύτηκαν
από την περιοχή Μουράτ Χαν προς τα βόρεια.