13 Δεκεμβρίου 2021

Ο φίλος μου ο Γιώργος ο Ανδρεάδης - in memoriam

➤ αρχική δημοσίευση του άρθρου την 1η Φεβρουαρίου 2015

όλες οι αναρτήσεις μας για τον Γ.Α. εδώ

1. Δεν θυμάμαι κάτω από ποιες συνθήκες γνωριστήκαμε. Σίγουρα όμως τον γνώριζα πριν από το καλοκαίρι του 1989. Λίγο πιο πάνω από τα γραφεία της εταιρείας που εργαζόμουν στην Λεωφ. Συγγρού της Καλλιθέας, είχε τα δικά του γραφεία (logistics, διεθνείς μεταφορές κλπ.). Κάθε τρεις και λίγο στο γραφείο του Γιώργου και τα λέγαμε.

Δεν μιλούσαμε ούτε για υπολογιστές ούτε για μεταφορές. Για τον Πόντο μιλούσαμε. Κυρίως τον άκουγα. Ήταν κάτι σαν δάσκαλος μου. Έμαθα τα πάντα για τον Γιώργο. Πήγαινα να τον ακούσω όπου τον καλούσαν για να κάνει μια ομιλία. Διάβαζα ότι έβρισκα και ότι μου έδινε.

Μέσω του κ. Ανδρεάδη και του γραφείου Tonya Travel έσμιξα με το γκρούπ της Καλαμαριάς στο αξέχαστο εκείνο ταξίδι στον Πόντο καλοκαίρι του 1989.

Κάποτε του εκμυστηρεύτηκα ότι θα ήθελα να κάνω κι’ εγώ όπως αυτός το γενεαλογικό μας δέντρο. Με ενθάρρυνε και μάλιστα προλόγισε το έντυπο που τελικά μοίρασα σε όλο το συγγενολόι μου.

Συνέχιζα να προμηθεύομαι ότι καινούργιο βιβλίο έβρισκα του Γιώργου. Μετά χαθήκαμε. Εγώ άλλαξα εταιρεία και αυτός συνταξιοδοτήθηκε και τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές είναι στην αγαπημένη του Καλαμαριά. Του εύχομαι να είναι γερός και υγιής (το κείμενο γράφτηκε την 1.2.2015). Και εάν κάποιος από τους αναγνώστες αυτής της σελίδας έχει κάποια επαφή, ας του την αναγνώσει. 

Να πω τέλος ότι όλοι εμείς οι Πόντιοι, οργανωμένοι και μη, χρωστάμε μεγάλη ευγνωμοσύνη στον Γ. Ανδρεάδη γιατί με την στάση ζωής του, την δράση του, τον αγώνα του για τα Ποντιακά, τα βιβλία που εξέδωσε, προσέφερε τεράστιο έργο για το Ποντιακό ζήτημα. Το εθνικό έργο που προσέφερε αποδεικνύεται από την απαγόρευση εισόδου του στην χώρα των Αγαρηνών, πολλά χρόνια τώρα.

2. άρθρο εφημερίδας Καθημερινή 19.4.2008

Από Καλαμαριά στον Πόντο για μια σχέση ζωής 
Γιώργος Ανδρεάδης, Θεσσαλονίκη

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στις προσφυγικές παράγκες της Καλαμαριάς με ιστορίες από τη Μαύρη Θάλασσα. Τα βιώματα και τα ακούσματα από τις ιστορίες της γιαγιάς του για την Αργυρούπολη, την Τραπεζούντα, την Κρώμνη και το Βατούμ τον οδήγησαν σ’ ένα ταξίδι - προσκύνημα στον Πόντο και έγιναν η αφορμή για πενήντα δύο διαδοχικές επισκέψεις, τριάντα πέντε βιβλία, ένα βραβείο Ιπεκτσί κι ένα βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Αναζητώντας τις εστίες των προγόνων του βρήκε μαζί φιλίες και άρρηκτους δεσμούς.


Ο Γιώργος Ανδρεάδης, ο γνωστός συγγραφέας και κήρυκας της ελληνοτουρκικής φιλίας, βραβευμένος το 1992 με το βραβείο Ιπεκτσί και το 2000 με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών "διά το συγγραφικό του έργο, αλλά και διά την αφύπνιση των εναπομεινάντων εξισλαμισθέντων Ποντίων της Μαύρης Θάλασσας", απελάθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 1998 από τη γείτονα χώρα εξαιτίας της επιρροής που είχαν τα βιβλία του.


Mιλώντας στην «Κ» εκμυστηρεύεται πως τίποτα απ’ όλα αυτά δεν του έχουν αλλάξει άποψη για τη "σχέση ζωής" με τον Πόντο και την Τουρκία που ξεκίνησε το 1960, όταν, σε ηλικία 23 χρόνων, ταξίδεψε από τη Γερμανία όπου σπούδαζε μέχρι την Τραπεζούντα για να επισκεφθεί τα πάτρια εδάφη.


Μεγάλωσε σε "άκρως αντιτουρκικό περιβάλλον", όπως είπε, καθώς ο πατέρας του Κυριάκος υπήρξε βουλευτής στη Βουλή του Ανεξάρτητου Πόντου και καταδικάστηκε ερήμην εις θάνατον από τα δικαστήρια ανεξαρτησίας το 1921 στην Αμάσεια, αλλά και οι υπόλοιποι συγγενείς του είχαν ανάμειξη στο Ποντιακό ζήτημα. Αντίβαρο, όμως, υπήρξε η ακριβοδίκαιη γιαγιά του Αφροδίτη, που αφηγούνταν γύρω από το μαγκάλι στα "παρακάθια" στην παράγκα της οδού ΚΚΩ1 στην προσφυγική Καλαμαριά, ανθρώπινες ιστορίες από τη Μαύρη Θάλασσα, τα καλά και τα άσχημα, ιστορίες πόνου αλλά και χαράς, ιστορίες συνύπαρξης και φιλίας. Με αυτά τα βιώματα αλλά και την έξαρση του Κυπριακού το 1960, ο Γιώργος Ανδρεάδης, φοιτητής Πολιτικής Οικονομίας στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας τότε, αποφάσισε να ταξιδέψει σε Κωνσταντινούπολη, Αγκυρα και Σμύρνη προκειμένου να διερευνήσει το Κυπριακό, κάνοντας παράλληλα και ένα σύντομο πέρασμα από τον Πόντο για να φωτογραφίσει τα σπίτια και τις γειτονιές όπου έζησαν οι δικοί του. "Ούτε Αγκυρα είδα ούτε Πόλη ούτε τίποτα. Ο κόσμος στον Πόντο ήταν τόσο φιλόξενος που δεν μπορούσα να φύγω. Ολοι ήθελαν να με φιλοξενήσουν, να με ξεναγήσουν, να με φιλέψουν. Μιλούσαμε τούρκικα και ποντιακά κι αυτό τους ενθουσίαζε όσο κι εμένα. Ξεκίνησα να μείνω έξι μέρες στον Πόντο και έμεινα τελικά σαράντα. Κι αυτό έγινε σχέση ζωής".


Βρήκε ένα από τα πατρικά των παππούδων του (το κονάκι της Βαρενούς στην Κρώμνη), χάρη στις διηγήσεις της Αφροδίτης. "Ήταν η πρώτη νύχτα της ζωής μου που θα κοιμόμουν σε δικό μας σπίτι, αλλά και τι σπίτι! Σκέτο κονάκι!" γράφει στο βιβλίο του "Το σπίτι μου στον Πόντο". Η συγκίνησή του ήταν τέτοια που δεν κοιμήθηκε όλο το βράδυ.


σύνδεσμος Καθημερινής εδώ

3. πρόλογος στο δικό μου έντυπο


Αντί προλόγου, θα ήθελα να συγχαρώ τον αγαπητό Χρόνη Κοϊμτσίδη, για την προσπάθεια του να καταγράψει το γενεαλογικό του δένδρο και έτσι να παραδώσει στην Ιστορία μας, άλλο ένα τεκμήριο της ύπαρξης του Ελληνισμού εκεί στην Μαύρη Θάλασσα, ή την καθ’ ημάς Ανατολή, όπως συχνά πυκνά συνήθιζε να την ονομάζει ο σεβαστός και τελευταίος Μητροπολίτης μας Τραπεζούντας και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρύσανθος.
Τέτοια γενεαλογικά δένδρα, πιστεύω ότι όφειλαν να γράψουν, όλα τα παιδιά που γεννήθηκαν από εκείνους, που εγκατέλειψαν εστίες τριών χιλιάδων χρόνων και ήρθαν στην Ελλάδα σαν στραπατσαρισμένα καράβια. Τουλάχιστον έπρεπε να γράψουν όλα τα παιδιά που αξιώθηκαν έστω και μια στοιχειώδη εκπαίδευση. Διότι σιγά σιγά θα συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι αυτό που έγινε τότε με την ανταλλαγή δεν ήταν κάτι το συνηθισμένο. Εμείς, τα παιδιά αυτών των προσφύγων, είμαστε είδος σπάνιο, γιατί τέτοιοι ξεριζωμοί δεν γίνονται κάθε μέρα και τουλάχιστον αυτός που έγινε εις βάρος των γονιών μας ήταν ένα κακό που όμοιο του δεν ξανάζησε η φυλή των Ελλήνων. Άρα ήμασταν από την μοίρα οι μόνοι μάρτυρες που παραλάβαμε την σκυτάλη της προφορικής ιστορίας από εκείνους τους φυγάδες της πατρώας γης με την υποχρέωση να την παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Δυστυχώς οι πολλοί, απασχολημένοι με την επιβίωση τους, ξέχασαν το καθήκον αυτό. Ευτυχώς ο Χρόνης Κοϊμτσίδης είναι από τους λίγους που έστω και αργά το πρόλαβαν. Πότε άλλοτε θα βρεθεί λαός με αναφορές σε προγόνους 90 και πλέον γενιών που δεν αναπαύονται στην γή που ο ίδιος ζει; Διότι πράγματι εκεί στην Μαύρη Θάλασσα ο καθένας μας άφησε νεκρούς πάνω από 90 γενιές στα 3.000 χρόνια παρουσίας του Ελληνισμού στα μέρη εκείνα. Ο Χρόνης έκαμε το καθήκον του και μου θυμίζει τα όσα είπε ο προφήτης Ιωήλ:


"Υπέρ αυτών τοις τέκνοις υμών διηγήσασθε
και τα τέκνα υμών τοις τέκνοις αυτών
και τα τέκνα αυτών εις γενεάν ετέραν"


Παραπονείται ο αγαπητός Χρόνης για το σφάλμα του ότι πολύ αργά το σκέφτηκε και έτσι χάθηκαν οι πηγές που ενδεχομένως θα του έδιναν περισσότερο πολύτιμο υλικό. Ποτέ δεν είναι αργά και αυτό που έκαμε είναι άξιο για να υπενθυμίσω τα όσα είπε ένας μεγάλος Έλληνας, που κατά την γνώμη μου είναι ο μεγαλύτερος τον οποίον διαθέτει το γένος μας σήμερα.


"Είμεθα ολίγοι και αναρίθμητοι
Είμεθα ασθενείς και πανίσχυροι
Είμεθα οικείοι προς πάντας
διότι μεταφέρουμε το μήνυμα Εκείνου
που αγαπά, ευλογεί και συγχωρεί τους πάντας"

Ο Κωνσταντινουπόλεως και Ν. Ρώμης
Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ο Α’

Γιώργος Ανδρεάδης
συγγραφέας
20 Αυγούστου 1997


(1) Γ. Ανδρεάδης - (2) Π. Βιόπουλος σ' ένα από τα αναρίθμητα ταξίδια τους στον Πόντο

Δεν υπάρχουν σχόλια: