η πυρπόληση του χωριού Ατά Σαμψούντας

➤ πρώτη δημοσίευση 8.5.2015

➤ χωριό Άτα ή Ατά
➤ καιρό τώρα διαπιστώνουμε ότι υπάρχει ένα τεράστιο κενό βιβλιογραφίας, σχετικά με την ευρύτερη περιφέρεια της Σαμψούντας (Σαμψούντα, Πάφρα, Σινώπη, Κάβζα, Αμάσεια, Τσαρτσαμπά και ακόμη Οινόη, Φάτσα κλπ.). Οι λόγοι της πενιχρής βιβλιογραφίας είναι μάλλον δυσανάλογοι με τον πληθυσμό του Χριστιανικού στοιχείου, με την φιλομάθεια τους και την εν γένει παρουσία τους στις επιστήμες και στα γράμματα. Ένας νομίζουμε είναι ο λόγος. Ότι επέζησαν ελάχιστοι από αυτούς που θα μπορούσαν να αποτυπώσουν στο χαρτί τα βιώματα τους, τους αγώνες, τους διωγμούς, την γενοκτονία. Να θυμηθούμε ότι το σύνολο του πληθυσμού της Εκκλησιαστικής περιφέρειας Αμάσειας (Αμάσεια – Σαμψούντα –Τσαρτσαμπάς – Μπάφρα - Σινώπη) ήταν 183.000 κάτοικοι. Από αυτούς σκοτώθηκαν από τους Τούρκους οι 134.078 δηλαδή το 73.26% του πληθυσμού της περιφέρειας αυτής δεν επέζησε
➤ ο Αντώνιος Ι. Γαβριηλίδης από την Πάφρα, εξέδωσε το 1924 ένα συνταρακτικό βιβλίο για τα όσα διαδραματίσθηκαν στον Δυτικό Πόντο. Ο ίδιος είναι από τους λίγους που επέζησαν από τις μαζικές εκτοπίσεις του πληθυσμού
➤ παρακάτω θα παραθέσουμε από το βιβλίο του το περιστατικό της πυρπόλησης του χωριού Άτα (ή Ατά) της Σαμψούντας.

➤ χρόνια πολλά πριν, η μητέρα μου, μου υπαγόρευσε το παρακάτω τραγούδι-θρήνο που το έλεγε η μάνα της δηλ. η γιαγιά μου Παρασκευή Παπαδοπούλου από το Κογιουμτζάντων (χωριό του Αγιού Τεπέ Σαμψούντας) και που το τραγουδούσαν στην πατρίδα για τον Γερμανό Καραβαγγέλη :

• Άτα ήτα γιαταλάρ, κονκσού Τουρκλερί, κομίρ κιπί ολντού, Ουρούμ κεμικλέρι - σου μιλέτι σεπεπί, δεσπότη Γερμάνο, κοϊτού μιτερλερί, τσουχτούμ μαϊρτίρος

μετάφραση :

• το χωριό Άτα που το κάψανε οι γείτονες Τούρκοι, σαν κάρβουνα γίνανε τα κόκαλα των Ελλήνων - αυτός ήταν ο αίτιος, ο Δεσπότης Γερμανός. έβαλε τα πολυβόλα, βγήκε αθώος.

έκδοση Μαλλιάρης - Παιδεία του 1992

δεν είμαστε βέβαιοι ότι είναι σωστή η γεωγραφική θέση