25 Φεβρουαρίου 2023

οι δάσκαλοι του γένους των Ποντίων : Γεώργιος Θ. Κανδηλάπτης – Κάνις (1881 – 1971)

πρώτη δημοσίευση στις  21.1.2016

➤ τα βιογραφικά του στοιχεία θα τα διαβάσετε στα οπισθόφυλλα των βιβλίων του παρακάτω. Ο Κανδηλάπτης και ο Φίλων Κτενίδης νομίζω ότι είναι οι κορυφαίοι δάσκαλοι τους γένους των Ποντίων. Ο πρώτος υπήρξε και ο μοναδικός που δίδασκε ως δάσκαλος και κατέγραφε τα πάντα, σα να διαισθανόταν ότι πρέπει όλος αυτός ο πολιτισμός των Ποντίων να καταγραφεί και να αποδοθεί στις επόμενες γενεές
δεν γνωρίζω κατά πόσο ο οργανωμένος Πόντος τον έχει τιμήσει με ένα μνημείο, ένα δρόμο, ένας σύλλογος να φέρει τ’ όνομα του...
➤ το βιβλίο του "γεωγραφικόν και ιστορικόν λεξικόν..." έχει βοηθήσει τα μέγιστα στην ύλη αυτής της σελίδας. Είναι ένα καθημερινό εργαλείο αναφοράς και νομίζω ότι δεν πρέπει να λείπει από κανένα Κιμισχαναλή,
➤ έχουμε ετικέτα με το όνομα Κανδηλάπτης όπου θα βρείτε όλες τις σχετικές αναρτήσεις μας (22 μέχρι σήμερα 5.7.2019).



από το blog Άμαστρις του καλού
περιοδικού που δυστυχώς δεν βγαίνει πλέον

τα βιβλία του Κανδηλάπτη όπως φαίνονται
στην ιστοσελίδα ενός μεγάλου βιβλιοπωλείου
βιβλίο αναφοράς
ο Κανέτας Κανδηλάπτης γράφει
μια φορερή ηθογραφία με Ματσουκέτες με κέντρο την Λιβερά.
μακάρι να γινότανε θεατρικό έργο...
γιος του δάσκαλου, διαβάστε το,
προσέξτε την ημερομηνία θανάτου, 21.1.1941
(από τα ΧτΠ, 1945, τ. 15-16)

1 σχόλιο:

Terra Pontus είπε...

ΣΤΑΘΗΣ ΤΑΞΙΔΗΣ
Από το τις αναγνώσεις και τις επαναναγνώσεις των άρθρων του στην Ποντιακή Εστία και στο Αρχείον Πόντου αντιλήφθηκα το πνευματικό ανάστημα του ανδρός. Όταν όμως αγόρασα, το 1985 από τα παλαιοπωλεία τα βιβλία του "Ποντιακά Ιστορικά Ανάλεκτα", Τύποις Αδ. Σακελλαρίδου, Εν Αλεξανδρουπόλει 1925 και "Οι Μεγάλοι Κομνηνοί ήτοι η Ιστορία της από του 1204 - 1461 εν Τραπεζούντι Αυτοκρατορίας αυτών" Τυπογραφείον Γ. Σακελλαρίδη & Υιοι, Αλεξανδρούπολις 1957 κατάλαβα πλέον το ποιος ήταν. Τα επόμενα χρόνια έψαξα να βρω απογόνους του. Το 1993 ο Γρηγόρης Κανδηλάπτης, βιβλιοπώλης στη Βερανζέρου μου έδωσε το τηλέφωνο του γιου του Γεωργίου Κανδηλάπτη, του Ιωάννη, δικηγόρου στηην Αλεξανδρούπολη. Από τότε και για πολλά χρόνια επικοινωνούσα σε σταθερή βάση με τον Ιωάννη Κανδηλάπτη. Του ζήτησα να επισκεφτώ την Αλεξανδρούπολη και να δω το αρχείο του πατέρα του. Ο Ιωάννης συνεχώς έβρισκε προσκόμματα και μου αρνούνταν. Μου έλεγε μάλιστα πως το αρχείο του πατέρα του βρίσκεται σε ένα πατάρι. Δεν το έβαζα κάτω και επανερτχόμουν διαρκώς ζητώντάς του επίμονα να μου στείλει όσα βιβλία έγραψε ο πατέρας του, το αρχείο του και ας έβαζε στην αντικαταβολή το ποσό που αυτός ήθελε. Ωστόσο δεν έβγαινε άκρη από τις επίμονες αυτές αιτήσεις μου. Ο αείμνηστος φίλος μου, ο εκδότης Αναστάσιος Κυριακίδης, γνώστης αυτής της προπάθειάς μου, σε έναν κατά Τετάρτη του 2001, καθιερωμένο από πολλών ετών καφέ μας, μου ανακοινώνει πως η σύζυγός του Μαρία Βεργέτη διορίστηκε καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο στην Αλεξανδρούπολη και ότι θα τη συνοδέψει για την ανέυρεση κατοικίας κτλ, οπότε αν θέλω να του κλείσω μία συνάντηση με τον Ιωάννη Κανδηλάπτη και να διαπραγματευτεί τα βιβλία του πατέρα του για λογαριασμό μου. Εγώ του απάντησα πως ευχαρίστως θα το κάνω και πως εκείνο που με ενδιαφέρει είναι να μην σπάσει κάποιος σωλήνας στο πατάρι του Κανδηλάπτη και καταστραφούν τα βιβλία και το αρχείο του Κάνεως. "Ας σωθεί αυτό το πολύτιμο αρχείο, Τάσο μου, και πάρ' το εσύ για να αξιοποιηθεί κατάλληλα". Την επόμενη μέρα τηλεφώνησα στον κ. Ιωάννη Κανδηλάπτη από το Υπουργείο Μακεδονίας Θράκης όπου εργαζόμουν την εποχή εκείνη ως σύμβουλος του Υφυπουργού Εξωτερικών κ. Γιάννη Μαγκριώτη και του είπα για την πρόθεση του Τάσου Κυριακίδη, επιδαψιλλεύοντας τιμές στον άνδρα. Ο κ. Κανδηλάπτης δέχτηκε να συναντήσει τον Τάσο Κυριακίδη. Όταν μετά από μέρες πραγματοποιήθηκε η σχετική συνάντηση σε ξενοδοχείο της Αλεξανδρούπολης, υπογράφηκαν τα σχετικά συμβόλαια για την παραλαβή και αξιοποίηση του αρχείου του Γ.Θ. Κανδηλάπτου - Κάνεως, ο φίλτατος και πολύκλαυστος Τάσος μου τηλεφώνησε αμέσως περιχαρής, αναγγέλλοντας το χαρμόσυνο γεγονός. Έκτοτε έχουν εκδοθεί πε ρί τα δεκαπέντε βιβλία, ενώ στο αρχείο του Αναστάσιου Κυριακίδη εναπόκειται ανέκδοτο χειρόγραφο υλικό μερικών χιλιάδων σελίδων. Ο γράφων τιμώντας την ιερή μνήμη του Γ.Θ. Κανδηλάπτου - Κάνεως, Διδασκάλου - Δημοσιογράφου, υπογράφει έκτοτε τα βιβλία του ως Ευστάθιος Ταξίδης, Διδάσκαλος - Δημοσιογράφος, αφού και διδάσκαλος είναι και δημοσιογραφία σπούδασε, ασκώντας την ως αρχισυντάκτης επί σειρά ετών στο "Βήμα" της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης αλλά και κατά την τελευταία εξαετία ως αρχισυντάκτης στην "Ποντιακή Εστία". Επιπροσθέτως το βιβλίο κου "Η Εκπαίδευση των Ελλήνων στον Πόντο" είναι αφιερωμένο στον Γ.Θ. Κανδηλάπτη, ενώ με πρότασή μου το παράρτημα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ευόσμου στο 20ο Δημνοτικό Σχολείο Ευόσμου ονομάστηκε "Δημοτική Βιβλιοθήκη Ευόσμου Γ.Θ. Κανδηλάπτης". Όσο για κάποιους οι οποίοι δηλώνουν ότι τιμούν τον Γ.Θ. Κανδηλάπτη, όταν τέθηκε σε συζήτηση η πρόταση από τον Αναστάσιο Κυριακίδη για να τιμηθεί μια από τις κορυφαίες πνευματικές μορφές των τελευταίων ετών της παρουσίας των προγόνων μας στον αλησμόνητο Πόντο, εξανέστη λέγοντας "ΌΧΙ!!! Ατός έτον βασιλικός"!!!