Δέρενα Χαλδίας

➤ χωριό και συστάδα χωριών της Χαλδίας στην κοιλάδα του ομώνυμου ποταμού (βλ. χάρτη).
➤ για την Δέρενα (ή Δέραινα ή Δέρραινα) έχουμε τις παρακάτω πληροφορίες...

[πδ Ιανουάριος 2017] 

1. Αργυρούπολη - 2. Δέρενα - 3. ο δρόμος προς περιφ. Χερίανας

➤ από τον ταξιδιωτικό οδηγό της Infognomon "Ανατολικός Πόντος"
   • Δέρενα (Kocadal koyu)
   • αποστάσεις : 45 χλμ ΝΔ της Άρδασας και 53 Δ της Αργυρούπολη
   • Πληθυσμός : 291 κάτοικοι
   • Ελληνικό χωριό στις πηγές του ομώνυμου ποταμού, με 40 οικογένειες και εκκλησία της Υπαπαντής
   • στο ποτάμι της Δέρενας υπήρχαν επίσης τα ελληνικά χωριά Καλλίστη, Κανάκ, Κάσχα, Άλμη, Κελέντων και Λοντσίονος.

➤ από την Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού
   • την αναφέρει ως Δέραινα, (η) : Ελληνικό χωριό δίπλα στο ομώνυμο ποτάμι.
   • Κατοικούνταν από 50 οικογένειες και είχε ναό της Υπαπαντής του Χριστού.
   • Λοντσίονος : Ελληνικό χωριό στης περιφέρεια Δέραινας, που κατοικούνταν από 40 οικογένειες. Το χωριό είχε δύο εκκλησίες, του Αγίου Κωνσταντίνου και των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.

➤ από το γεωγραφικό & ιστορικό λεξικό του Γ.Θ. Κανδηλάπτη
   • Δέρραινα (η) Ελληνικόν χωρίον επί του φερώνυμου ποταμίου με 40 οικογ. και ναόν της Υπαπαντής της Θεοτόκου.
   • Λοντσίωνος (το) Κείται εν τη περιφερεία Δερραίνης με 40 ομ. οικογενείας και ναούς του Αγ. Κωνσταντίνου και των Απ. Πέτρου και Παύλου και πατρίς του Σωφρονίου, μητροπολίτου Αχταλείας και Καυκάσου, ου σώζεται και μέρος του ιερού λειψάνου παρά τοις σεγγενέσιν αυτού.
   • Δέρραινας ποτάμ΄(τη) Περιφέρεια και ποτάμιον του ποταμού Κάνεως εν τη Μεσοχαλδία. Το ποτάμιον πηγάζει εκ του Γκιαβούρ-δαγ και μετά ρούν 3 ωρών χύνεται κάτωθεν της Παλαγίας παρά την θέσιν "Άγιος Γεώργιος", όπου υπήρχεν άλλοτε επί των Κομηνών χωρίον ομώνυμον. Επί του ποταμίου τούτου κείνται τα εξής χωρία : Καλλίστη, Νανάκ, Δέρραινα, Κάσχα, Άλμη, Καλέντων και Λοντσίωνος. Κατάφυτον το ποτάμιον εξ οπωροφόρων δένδρων.

➤ δικά μας σχετικά…
   • από τους τρισδιάστατους χάρτες (Google Earth) το υψόμετρο της Δέρενας είναι περίπου 1.900 μέτρα και του Λοντσίονος 1.600
   • το βουνό στο οποίο βρίσκονται τα χωριά μάλλον είναι το Κιαβούρ Ντάγ. Δεν βρήκαμε μέχρι σήμερα αρκετές πληροφορίες. Λίγα στοιχεία στην ανάρτησή μας για το Παλαίκαστρο εδώ
   • δεν υπάρχουν άρθρα με το όνομα του χωριού στην ψηφιακή βιβλιοθήκη της ΕΠΜ.

φωτό από το Google Earth - ίσως το μέρος που περιγράφει η ανάρτηση για το Παλαίκαστρο

για την θέση του χωριού Λοντσίονος δεν είναι διασταυρωμένο από 2η πηγή

οι σχέσεις των Ποντίων με τους Καισαριώτες στην Σαμψούντα

➤ οι σχέσεις των δύο αυτών κοινοτήτων δεν ήταν καθόλου καλές. Παρακάτω διαβάστε πως τις περιγράφει ο Δημοσθένης Κελεκίδης στο βιβλίο του - ανάρτηση μας εδώ
➤ "...οι Καισαριώτες ήταν μονάχα για παστουρμάδες και χαλιά..."

➤ οι αποφάσεις της επιτροπής που αναφέρει ο Κελεκίδης επηρέασαν το σύνολο της περιφέρειας Σαμψούντα – Πάφρα

ανέκδοτο "τ' Άρτασας αγάδες και ο Στουδάς" / ΤΟ ΒΗΜΑ της ΕΛΘ #17-18

πρώτη δημοσίευση 28.11.2021 

ο Παρμαξούης - κούριτσα...

ΠΕ, 1957 - τ. 85

η αποχώρηση των Ρώσων από την Τραπεζούντα

➤ Φεβρουάριος 1918
➤ οι Ρώσοι ετοιμάζονται να αποχωρήσουν από τον Πόντο
➤ ταυτόχρονα Τούρκοι τσέτες (ληστρικές συμμορίες και όχλος) μπαίνουν στις πόλεις και τα χωριά για πλιάτσικο
➤ ο Χρύσανθος στέλνει απεσταλμένο τον Κωνσταντίνο Σιδηρόπουλο στον Βεχήπ πασά και αυτός του απαντάει με την επιστολή που αναρτούμε παρακάτω και που περιλαμβάνεται στο κείμενο που ακολουθεί - άλλη ανάρτησή μας μας για τον Βεχήπ πασά εδώ
➤ διαβάστε παρακάτω την μεταβίβαση της εξουσίας από τους Ρώσους στους Τούρκους μέσα από την διπλωματική μαεστρία του Χρύσανθου
➤ από το βιβλίο "η εκκλησία της Τραπεζούντος"

το Βεζίρκιοπρου ή Άνδραπα ή Νεοκλαυδιούπολη και η περιφέρεια του

➤ από την σειρά των περιοχών που θεωρούμε ότι δεν έχουμε καλύψει επαρκώς,
➤ το υλικό προέρχεται από τον τόμο Γ' της Εξόδου του ΚΜΣ και από τον ταξιδιωτικό οδηγό της Infognomon "Δ. Πόντος"
➤ ένα από τα πιο σημαντικά ανταρτολημέρια ήταν και το Ταβσάν Ντάγ, όπου έδρασε ο καπετάνιος Κισά Μπατζάκ - αναρτήσεις μας εδώ και εδώ
➤ στην σελίδα του ταξιδιωτικού οδηγού (παρακάτω) γίνεται αναφορά στην μάχη του Τσαγκσούρ - ανάρτηση μας εδώ - και ότι σε αυτήν συμμετείχε και ο Ιστύλ Αγάς. Εμείς γνωρίζουμε ότι ο Ιστύλ Αγάς όπως και όλο το ανταρτολημέρι του Αγιού Τεπέ δεν συμμετείχε σε αυτήν την μάχη. Ήταν καθαρά κίνηση των καπετάνιων του Ταβσάν και του Νεπιέν Ντάγ.

[πρώτη δημοσίευση 22.12.2017]

η ιέρεια του παρακαμίν...

➤ "...ω, μαγεύτρα γιαγιά, ιέρεια του "παρακαμίν", Θεά Εστία, πόσο μαστορεμένα συνδαυλίζεις, την άσβεστη φλόγα, Ολυμπιακή δάδα των Ελληνοχριστιανικών παραδόσεων, από γενιά σε γενιά…!
➤ πόσα δεν σου χρωστά το Έθνος και η Εκκλησία…!"

🔻 έτσι καταλήγει στον πρόλογό του ο Ελευθέριος Ελευθεριάδης, στο βιβλίο του "λαογραφικά Λαραχανής"

[πρώτη δημοσίευση Ιούλιος 2017]

από τα βιβλία του δημοτικού των παιδικών μας χρόνων...

χειμων'κόν ή χειμωγκόν

Άλλο ένα άρθρο - ποίημα του πολυγραφότατου Δ.Κ. Παπαδόπουλου (Σταυριώτης) από την Ποντιακή Εστία, έτος 1962, τεύχος 155-156. Διαβάστε το, είναι μια ζωγραφιά με λόγια ...

η σάγκα - #2

πρώτη δημοσίευση 17.12.2020

➤ από το βιβλίο του Παν. Τανιμανίδη "Η Ίμερα" (Αφοί Κυριακίδης - 1988)

➤ αναρτούμε το άρθρο "παρακάθια - σάγκα"

➤ κάνουμε ιδιαίτερη μνεία ότι στα παρακάθια ελέγοντο και "ιστορίες σόκεν"!!! προχωρημένη η Ίμερα...

➤ δέκα αναρτήσεις μέχρι τώρα για την Ίμερα εδώ

 

η σάγκα - #1

➤ προχθές, σε μια ανάρτηση μας, συναντήσαμε την σάγκα,
➤ ο φίλος Στέλιος Γκαλάς, διαχειριστής της σελίδας της Κρώμνης, μας έδωσε περισσότερα στοιχεία
➤ είναι από το βιβλίο του Γεωργίου Φιρτινίδη, Κρώμνη

κάπως έτσι ήταν και η σάγκα - από την έκδοση "ο Ελληνικός Πόντος" των Αργοναυτών

Χρήστος Ι. Αντωνιάδης, η Σαμψούντα

➤ τέταρτη ανάρτηση με άρθρο του δάσκαλου από την Κιόκτζε της Σαμψούντας
➤ λίγο μεγάλο αλλά διαβάζεται εύκολα
➤ ΠΕ, έτος 1981, τ. 39 
➤ μερικές από τις αναρτήσεις μας (δείτε την ετικέτα με το όνομά του) :

• της Σαμψούντας τα χωριά εδώ
• το μοιρολόγι της σφαγής εδώ
• το Καλήν Εσπέραν στην Σαμψούντα εδώ
• οι δάσκαλοι του γένους των Ποντίων : Χρήστος Ι. Αντωνιάδης (1910 – 2001) εδώ 
  

Νίκος Καπετανίδης - εκδήλωση στην Αθήνα 26.11.2021

εύρηκα...

➤ για το βιβλίο του Αχιλλέα Ανθεμίδη με τίτλο "τα απελευθερωτικά στρατεύματα του Ποντιακού Ελληνισμού 1912 – 1924 ..." έγραψα και μίλησα πολλές φορές για τον βαρύγδουπο, ανακριβή και ανιστόρητο τίτλο του - εδώ
➤ τα ίδια και για τους στρατάρχες και στρατηγούς... - εδώ
➤ θυμόμουν ότι κάπου είχα διαβάσει την σχετική βιβλιοκρισία από τον Χρήστο Γ. Ανδρεάδη αλλά που... 
➤ ΕΎΡΗΚΑ!!! είναι στο τεύχος #69 του ενημερωτικού δελτίου του συλλόγου Αργοναύτες-Κομνηνοί που η γραμματεία είχε την ευγενική καλοσύνη να το ψάξει και να το σκανάρει. Έτσι έφτασε στα χέρια μου με e-mail (ευχαριστώ πολύ κα. Αβραμίδου...)
➤ να τι γράφει ο μέγας Χρήστος Γ. Ανδρεάδης για το βιβλίο στο τεύχος 69 - Σεπτέμβριος-Οκτώβριος του 1998 του ενημερωτικού δελτίου.

[πρώτη δημοσίευση Μάϊος 2018]
 

από το βιβλίο του Αχ. Ανθεμίδη