αθλητική ομάδα φροντιστηρίου Κερασούντας

ΠΕ, 1978, τ. 24

η εκκλησία του Γενίτσαρου

➤ "...και πράγματι ο (γενίτσαρος) Σαμής ίδρυσεν επί των ερειπίων κατεστραμμένου παρεκκλησίου ναόν της Ζωοδόχου Πηγής, ο οποίος εσώζετο μέχρι των ημερών μας και ήτο γνωστός ως η εκκλησία του Γενίτσαρου"
➤ του Γ.Θ. Κανδηλάπτη
➤ Ποντιακά Φύλλα, 1936, τεύχος 7-8
➤ περισσότερα για τους γενίτσαρους στην βικιπαίδεια εδώ

[πρώτη δημοσίευση Απρίλιο 2015]

Γ. Θ. Κανδηλάπτης - Κάνις

ο γιορτασμός της ευδίας

➤ ευδία = αίθριος καιρός, καλοκαιρία, αιθρία
➤ στα παρχάρια του Πόντου η ευδία είναι καλοδεχούμενη και την γιορτάζουν...
➤ άρθρο του Γιώργου Ζερζελίδη (από την Ζαβερά Άνω Ματσούκας) - ανάρτησή μας με βιογραφικά στοιχεία του εδώ
➤ από τα ΧτΠ, 1946, τ. 17-18

από το δίκτυο - περιοχή βορείως του Τσαγράκ Κερασούντας

βιβλίο "αέρα σ' μαναχόν" του Γιάννη Τερζίδη

πρώτη δημοσίευση 19.7.2020

➤ πολύ πρόσφατα αγοράσαμε το βιβλίο του Γιάννη Τερζίδη με τίτλο "αέρα σ' μαναχόν"
➤ είναι ένα βιβλίο 135 σελίδων των εκδόσεων "Αφοί Κυριακίδη εκδόσεις α.ε."
➤ ο συγγραφέας είναι καθηγητής φυσικής και σίγουρα ένας από καλύτερους γνώστες στης Ποντιακής διαλέκτου
➤ όλο το βιβλίο είναι στα Ποντιακά, ιδίωμα Ματσούκας (ο Γ. Τ. από την Άγουρσα) - περιλαμβάνει και ένα πλούσιο λεξιλόγιο
➤ από το βιβλίο αυτό αναρτούμε το πρώτο κεφάλαιο.

Δερελή - Κιουμπέτ (περιφ. Κερασούντας) με μοτοσικλέτα

➤ πάμε να γνωρίσουμε τον Πόντο...
➤ ένας μοτοσικλετιστής ξεκινάει από το Δερελή Κερασούντας και μας ταξιδεύει μέσα στο πράσινο και στα ποτάμια της περιοχής μέχρι το Κιουμπέτ
➤ δείτε το και προσέξτε...
     • το ποτάμι είναι ο Ασκάνιος
     • στο 08:56 υπάρχει ένα δίστρατο. Δεξιά πάει για τα χωριά του Γουρούχ, Νικόπολη. Αριστερά προς Κοτύλια, Κιουμπέτ
     • στο 10:28 το χωριό Κοτύλια (800 κάτοικοι, όλοι Ρωμιοί) - ανάρτηση μας εδώ
     • στο 11:40 επικίνδυνες κατολισθήσεις...

δείτε το video (με wi-fi) εδώ

[πρώτη δημοσίευση Δεκέμβριος 2017]

χάρτης για download #1 : Τραπεζούντα - Αργυρούπολη

➤ αρχείο : εικόνα σε .jpg
➤ σελίδες : μία
➤ pixels : 6670 Χ 5448
➤ μέγεθος αρχείου : 17,3 ΜΒ
➤ πηγή : Internet το γεωγραφικό υπόβαθρο - επεξεργασία δική μας
➤ κλίμακα : 1 : 200.000
➤ αρχικός χάρτης : έκδοση 1941 
➤ έκδοση Ιούλιος 2020 - μικρές προσθήκες, διορθώσεις (πρώτη έκδοση Οκτώβριος 2015)
➤ download : εδώ
➤ δείγμα : 

 

χωριό Χάρσερα ή Χάρχερα ή Χάχερα Χαλδίας - #2

πρώτη δημοσίευση 12.7.2020

➤ δεύτερη ανάρτησή μας για την Χάρσερα Χαλδίας
➤ στο κείμενο από την εγκυκλοπαίδεια του Π.Ε. που ακολουθεί αναφέρονται και οι κήποι - οπωρώνες της Αργυρούπολης
➤ σχετική ανάρτηση μας για τους κήπους εδώ

φωτογραφία της περιοχής - από το Google Earth

ξαν μοιρολογά η Αγιά Σοφιά...

ΠΕ, 1953. τ.41

χωριό Χάρσερα ή Χάρχερα ή Χάχερα Χαλδίας - #1

μία από τι πρώτες αναρτήσεις μας - δημοσιεύθηκε στις 21.10.2015

➤ την ξαναβάζουμε με μικρές τροποποιήσεις
➤ ότι ακολουθεί είναι από το βιβλίο του Γεωργίου Κανδηλάπτη - Κάνι με τίτλο "γεωγραφικό και ιστορικό λεξικό"
➤ ακολουθεί αναλυτικότατο άρθρο τριών σελίδων του Αντ. Ν. Ταργοντσίδη που δημοσιεύθηκε στην ΠΕ, 1950, τ. 10
➤ θα ακολουθήσει ακόμα μια ανάρτηση.

πέντε Μαλαστρατίνοι...

από το βιβλίο Ποντιακά λαογραφικά σύμμεικτα - εδώ

ομιλείτε ελλενικά ;

➤ "ομιλείτε Ελλενικά ;"
➤ γράφει ο Δημήτρης Παρασκευόπουλος, περιοδικό Ποντιακά, τεύχος 10 (2008)
➤ Δ. Παρασκευόπουλος, (1928-2006) γεννήθηκε στο Άργος Ορεστικό με καταγωγή το Κανλικά Τραπεζούντας. Εκπαιδευτικός-συγγραφέας και ηθοποιός του Ποντιακού θεάτρου.

ερωτευμένος Κανέτας ...

➤ από τα ΧτΠ, 1943, τ. 3
➤ πδ 14.2.2016

βιβλίο για τον Κοτζά Αναστάς

➤ πρώτη δημοσίευση 3.10.2015 

πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα μικρό βιβλίο "το αντάρτικο στον Πόντο και ο Κοτζά Αναστάς (Αναστάσιος Παπαδόπουλος)" του Θεοφάνη Μαλκίδη – εκδόσεις Γόρδιος, σελ. 144
 

λίγα λόγια για το βιβλίο
Χωρίζεται σε 4 ενότητες. Η 3η είναι αυτή που αναφέρεται στον Κοτζά Αναστάς. Προτείνεται στους αναγνώστες που δεν έχουν καμία γνώση για τον μεγάλο καπετάνιο και την εν γένει αντάρτικη δράση της περιοχής Έρπαα, δηλ. τα ανταρτολημέρια του Τόπτσαμ (ή Γιαϊλατζίκ) και του Μπουγαλή Ντάγ.

➤ ανάρτηση μας με την Air Pontus εδώ

σε μερικά σημεία έχουμε τις παρακάτω ενστάσεις :
 
1. έχουμε ξαναδιαβάσει για την μεγάλη σύναξη όλων των καπετάνιων (Ιούνιο του 1916, όχι Απρίλιο όπως γράφεται σ' αυτό το βιβλίο) στην Τραπεζούντα, υπό τον Ρώσο στρατηγό Λιαχώφ…

• προσέξτε στην 1η σειρά τις ημερομηνίες : "Τον Απρίλιο του 1916 ο Κοτζά Αναστάς παίρνει μέρος ..." στην συγκέντρωση που έγινε στην Τραπεζούντα.
• από το βιβλίο του Θεοφάνη Δεληγιαννίδη "αντάρτης στα Ποντιακά βουνά" δηλ. τα έζησε ο ίδιος. Να τι γράφει στην σελίδα 98 : "Το 1920 που είχε αναλάβει την αρχηγία ο Κοτσάναστας ..." τονίζουμε το 1920 ...
• επίσης στην σελίδα 94 (Θ. Δεληγιαννίδης) : "Το 1916 τον κάλεσε (τον Κοτζά Αναστάς) η τούρκικη κυβέρνηση ..." δηλ. επιστρατεύθηκε, τον στείλανε σε τούρκικα σπίτια στρατιωτικών για βοηθητικές δουλειές.
• το 1916, καπετάνιος στην περιοχή της Έρπαα ήταν ο Ιακώβ με δεύτερο τον Αναστάσιο Αράπογλου
• συνεπώς έχουμε τον Κοτζάναστας : το 1916 να βρίσκεται στην σύναξη των καπετάνιων στην Τραπεζούντα και ταυτόχρονα να βρίσκεται σε χωριό της Έρπαας ως βοηθητικός αλλά στρατευμένος στον Τούρκικο στρατό. Όπως επίσης ότι ανέλαβε την αρχηγία της περιοχής το 1920

Δεν ξέρουμε ποιος πρωτοέγραψε γι' αυτή την μάζωξη. Ίσως ο Γ. Αντωνιάδης. Κάναμε μια αναφορά στην ανάρτηση μας εδώ
 

Πως δεν έγραψε κανείς άλλος για την κορυφαία αυτή μάζωξη στην Τραπεζούντα είναι ένα τεράστιο ερωτηματικό. Πως ορίστηκε από τον Λιαχώφ ο Πάφραλης Αντών Πασάς "γενικός αρχηγός των αντάρτικων τμημάτων του Δυτικού Πόντου" είναι ένα τεράστιο ερωτηματικό. Και δεν ενέκριναν ως γενικό αρχηγό τον Βασίλ Ουστά ο οποίος είχε απελευθερώσει ένα Ρώσο στρατηγό στην Σεβάστεια ; Να συμπληρώσουμε επίσης ότι η μετακίνηση των καπετανάτων από την Σαμψούντα, Πάφρα, Έρπαα κλπ. μέχρι την Τραπεζούντα, μέσα από τις εχθρικές γραμμές του στρατού, των τσετών αλλά και απλών πολιτών οι οποίοι αμέσως ενημέρωναν τις αρχές για αυτές τις μετακινήσεις, ήταν παρακινδυνευμένο έως αδύνατο.
Είναι λοιπόν κατά την γνώμη μας μια ιστορική ανακρίβεια, μια κατασκευασμένη – τοπικιστική επινόηση (*). Σε τίποτα το παραπάνω δεν αμφισβητεί την γενναιότητα και την παλικαριά του Αντών Πασά. Αμφισβητεί την γενική αρχηγεία. Το ατύχημα είναι ότι δεν υπήρχε κεντρική διοίκηση των ανταρτών. Το αναφέρει και ο Χρήστος Γ. Ανδρεάδης, - ανάρτηση μας εδώ
 

Ο συγγραφέας του βιβλίου δεν μας λέει (παρ' ότι το βιβλίο βρίθει από παραπομπές), από πού προκύπτει αυτό για την μάζωξη στην Τραπεζούντα όπως επίσης από που προκύπτει ότι ο Κοτζά Αναστάς ήταν σε αυτήν την μάζωξη.

άλλες αναρτήσεις για το ίδιο θέμα :
εδώ-1
εδώ-2

2. η λύκαινα... 
η ιστορία του Κοτζά Αναστάς με την λύκαινα :

Το παραπάνω ο Θ. Μαλκίδης το αναπαράγει χωρίς ερωτηματικά, από το βιβλίο "το Ποντιακό αντάρτικο και η γενοκτονία" του Σταύρου Γ. Καρκαλέτση - ανάρτηση μας εδώ

(*)
Όποιος έχει υλικό που να τεκμηριώνει (τονίζω την λέξη : τεκμηριώνει, όχι το έγραψε ο Αντωνιάδης, ο Ανθεμίδης κλπ. κλπ.) την μάζωξη στον Τραπεζούντα, τον παρακαλώ να μου στείλει τα στοιχεία που διαθέτει στο koempoli@gmail.com και φυσικά θα ανασκευάσω.

ανεκδοτάκι - ξαν οι αφορ...

ανέκδοτο από την εφημερίδα Εύξεινος Πόντος

➤ το παρακάτω ανέκδοτο είναι από την εφημερίδα Εύξεινος Πόντος που εκδιδόταν στην Τραπεζούντα
➤ έτος δημοσίευσης 1880

Εύξεινος Πόντος, 1880

καλό μήνα

από το λεύκωμα Πόντος πατρίς πεφιλημένη