29 Οκτωβρίου 2021

γνωριμία με το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών (ΚΜΣ)

πρώτη δημοσίευση 24.10.2016

➤ το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών (ΚΜΣ) ασχολείται από το 1930 με την έρευνα της ιστορίας και του πολιτισμού του Μικρασιατικού ελληνισμού, ιδίως κατά την τελευταία φάση της μακραίωνης διαδρομής του στις αρχαίες του κοιτίδες
➤ πρωταρχικό αντικείμενο της έρευνας υπήρξε η περισυλλογή της προφορικής παράδοσης του Μικρασιατικού ελληνισμού και η τεκμηρίωση της παρουσίας του σε ολόκληρο το γεωγραφικό εύρος της Μικρασιατικής χερσονήσου. Το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών εκδίδει επιστημονικό περιοδικό, επιστημονικές μονογραφίες και άλλες εκδόσεις για να καθιστά γνωστά τα αποτελέσματα των ερευνών του.


Ταυτότητα
Το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών αναπτύσσει τις δραστηριότητές του στους εξής τομείς:
•    συλλογή και διάθεση αρχειακού υλικού που αναφέρεται στη ζωή του ελληνισμού στη Μικρά Ασία, τον εκπατρισμό και την μετεγκατάστασή του στην Ελλάδα
•    έκδοση του Δελτίου Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών το οποίο αποτελεί επιστημονικό όργανο που παρακολουθεί και προάγει τις μικρασιατικές σπουδές και ταυτόχρονα αναδεικνύει με επιστημονικές δημοσιεύσεις το πλουσιότατο αρχειακό υλικό του Ιδρύματος
•    συγκέντρωση και συντήρηση βιβλιογραφικού υλικού σχετικού με το επιστημονικό αντικείμενο του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών και διάθεση του υλικού αυτού σε επισκέπτες του ιδρύματος στο αναγνωστήριο
•    διάθεση αρχειακού υλικού σε επιστήμονες και ερευνητές με σκοπό την προώθηση της έρευνας καθώς και σε πρόσφυγες δεύτερης και τρίτης γενιάς που ενδιαφέρονται για τον τόπο καταγωγής τους
•    οργάνωση εκδηλώσεων προβολής του υλικού και των σκοπών του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών.


Ιστορικό
Το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών δημιουργήθηκε όταν, με την καταστροφή του 1922, έγινε κοινή συνείδηση στην ελληνική κοινωνία η ανάγκη αποτύπωσης του πολιτισμού και της ιστορίας των μικρασιατικών κοιτίδων του προσφυγικού πληθυσμού που συνέρρευσε στην Ελλάδα με την ανταλλαγή των πληθυσμών.

Τότε, η μουσικολόγος Μέλπω Λογοθέτη-Μερλιέ και ο σύζυγός της ελληνιστής Οκτάβιος Μερλιέ τέθηκαν επικεφαλής μιας κίνησης για τη διάσωση της πρόσφατης μικρασιατικής ιστορίας. Η επιστημονική έρευνα αρχίζει κατά το μεσοπόλεμο με καταγραφές δημοτικών τραγουδιών σε πανελλαδική κλίμακα: η μουσική συνιστά τον αρχικό πυρήνα. Γι’ αυτό και στην πρώιμη μορφή του αποκαλείται Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο (1930-1933) και φέρει διαδοχικές επωνυμίες. Όταν το ίδρυμα διευρύνει τους ορίζοντές του και περνά από τη λαογραφία στην ιστορία, μεταπολεμικά, οριστικοποιεί μορφή, θέμα και περιεχόμενο ερευνητικών στόχων και τότε ονομάζεται "Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών – Ίδρυμα Μέλπως και Οκτάβιου Μερλιέ".

Έως το 1962, η ιδιότητα του Οκτάβιου Μερλιέ ως διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου υπήρξε καθοριστική για τη συνεργασία του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών με το γαλλικό κράτος, το οποίο στάθηκε ουσιαστικός αρωγός στο εκδοτικό έργο και στην επιστημονική του αποστολή.

Από το 1962, το Κέντρο, ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, εποπτεύεται και χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Αρχείο Προφορικής Παράδοσης
Το επιστημονικό ενδιαφέρον του ιδρύματος στράφηκε εξαρχής στους εκπατρισμένους. Επί σειρά ετών (1930-1975) έγινε επί τόπου έρευνα στους συνοικισμούς εντός και εκτός του λεκανοπεδίου της Αττικής. Καταγράφηκε η προφορική ιστορία 5.000 προσφύγων από όλες τις περιοχές της Μικράς Ασίας, ερευνήθηκαν 1.375 οικιστικές μονάδες και εργάστηκαν για το σκοπό αυτό πάνω από εκατό ερευνητές. Οι μαρτυρίες συγκροτούν το Αρχείο Προφορικής Παράδοσης, αρχείο που αριθμεί 300.000 χειρόγραφες σελίδες.
Το πλούσιο πληροφοριακό υλικό αναφέρεται στην ειρηνική – την προ της καταστροφής – περίοδο και περιγράφει ολόκληρο τον κύκλο ζωής των μικρασιατικών πληθυσμών στη γενέτειρα. Έχει ταξινομηθεί κατά γεωγραφική περιοχή (Αιολίδα, Ιωνία, Καρία, Λυκία, Παμφυλία, Κιλικία, Πισιδία, Φρυγία, Γαλατία, Λυκαονία, Καππαδοκία, Παφλαγονία, Πόντος, Βιθυνία, Λυδία, Μυσία, Ανατολική Θράκη, Χώρες Τίγρη και Ευφράτη Ποταμού και Καύκασος).
Το ταξινομικό σχήμα του Αρχείου παρέχει την ευχέρεια να εξεταστούν οι μικρασιατικοί οικισμοί, στο πλαίσιο ευρύτερων γεωγραφικών και κοινωνικών ενοτήτων, στις οποίες είναι ενταγμένοι. Η Μικρά Ασία έχει χωριστεί σε 20 επαρχίες και 120 περίπου περιφέρειες. Παρότι η οριοθέτηση βασίστηκε σε εμπειρικά κριτήρια της δεκαετίας του 1930, κρίθηκε σκόπιμο να συσχετιστούν με τη ρωμαϊκή διαίρεση της Μικράς Ασίας και να χρησιμοποιηθεί η αρχαία ελληνική ονοματολογία. Η διερεύνηση κάθε οικισμού, λαογραφική στη βασική σύλληψή της, είναι πολύπλευρη και λεπτομερής, ενώ τα στοιχεία που συλλέχθηκαν καλύπτουν ευρύτατο θεματικό πεδίο. Εξετάζονται μεταξύ άλλων: γλώσσα, γεωγραφία, οικονομία, κοινωνική και θρησκευτική ζωή, εκπαίδευση, τοπική ιστορία.


Εκδόσεις του ΚΜΣ
έως 24.10.2014 εδώ

Το μοναδικό αρχείο προφορικής παράδοσης - θησαυρός...
Βρέθηκα εκεί για πολλές μέρες το καλοκαίρι του 1997
Πέρασαν πολλοί φάκελοι χωριών από τα χέρια μου
χωρίς όμως να επιτρέπεται
το σκανάρισμα ή η φωτογράφιση
Δυστυχώς οι τόμοι (σειρά ΕΞΟΔΟΣ) που κυκλοφόρησαν αργότερα
ΔΕΝ περιλαμβάνουν όλα τα χωριά.

KΕΝΤΡΟ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
Κυδαθηναίων 11, 105 58 Αθήνα

τηλ.: 210-32.39.225
info@kms.org.gr
e-mail βιβλιοθήκης : library@kms.org.gr
www.kms.org.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: